Segers zorgde voor stabiliteit in een roerige tijd

Vrijdag werd bekend dat Segers (53) na tien jaar vertrekt als politiek leider en fractievoorzitter van de ChristenUnie. De in Lisse geboren en in Amersfoort woonachtige politicus draagt het stokje over aan ChristenUnie-Kamerlid Mirjam Bikker.

Segers hielp met zijn partij zowel het kabinet-Rutte III als -IV aan een meerderheid. Bij de doorstart van kabinet-Rutte III naar -IV bleef het lang onzeker of hij met zijn partij weer zou aansluiten. De formatie verliep uiterst moeizaam en een eerste poging liep uiteindelijk zelfs stuk.

Het landsbelang en de grote dossiers – landbouw, toeslagaffaire, corona – die op tafel lagen, brachten de ChristenUnie desondanks opnieuw in de regering. In roerige tijden nam de partijleider zijn verantwoordelijkheid. In het nieuwe kabinet ging de partij opnieuw voor de portefeuille Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit.

Vervolg landbouwbeleid

Segers en zijn onderhandelingssecondant in de formatie Carola Schouten lieten daarmee zien dat de ChristenUnie een vervolg wilde geven aan het ingezette landbouwbeleid. Dit is onder Schouten gericht op een transitie die de sector in balans moet brengen met de milieu-, klimaat- en de stikstofopgave.

Dat hij nu midden in een moeilijke regeerperiode vertrekt, is 'niet van enige invloed' op de stabiliteit van de coalitie, denkt Segers zelf. 'Dat valt of staat niet bij mijn vertrek.' Het leiderschap van zijn partij is met zijn opvolger Bikker bovendien 'in goede handen', liet de vertrekkend politicus vrijdag tegenover het ANP weten.

In oktober heeft Segers officieel besloten dat hij begin 2023 zal stoppen in de landelijke politiek. Hij wist al dat dit zijn laatste periode als partijleider zou zijn. In 2020, toen Bikker op de lijst voor de Tweede Kamerverkiezingen werd gezet, gebeurde dat ook met het idee dat zij een goede opvolger zou zijn.

Schouten niet

Opvallend genoeg was het niet Bikker, maar oud-landbouwminister Carola Schouten, die als tweede op de ChristenUnie-lijst de verkiezingen inging. Maar het was al snel duidelijk dat Schouten een nieuwe ministerspost ambieerde en niet terug zou keren naar de Tweede Kamer.

Segers heeft ervoor gekozen om zijn termijn als Tweede Kamerlid niet uit te zitten 'omdat je leiderschap moet overdragen'. Bikker heeft als nieuwe leider 'tijd en ruimte' nodig om te groeien in die rol, zegt hij. Volgens hem was de fractie unaniem in de keuze voor Bikker.

Maatschappelijke spanning

Toch verlaat Segers de politiek in een tijd van grote tegenstellingen en maatschappelijke spanning. 'Het werd wel pittiger', zegt hij over zijn tijd in de politiek. Toch is het een 'goed moment' om nu te stoppen. 'Het is mooi geweest. Het was de moeite waard.'

Vorig jaar kon Segers naar eigen zeggen nog niet weg, omdat er grote problemen op tafel lagen zoals de stikstofcrisis. Ook vertrok zijn partijgenoot Henk Staghouwer als minister van Landbouw. Daar moest eerst een oplossing voor komen die Segers vond in oud-ChristenUnie-voorzitter Piet Adema. 'Nu is het rustiger', stelt Segers.

Kloof met platteland

In aanloop naar debat over de stikstofaanpak in juni 2022 uitte Segers zijn zorgen over de kloof tussen politiek Den Haag en het platteland. Hij zei op Radio1 te vrezen voor een burgeroorlog als de voorstellen worden doorgezet. Later trok hij die woorden deels in, maar het toonde wel aan dat hij minder hard in de wedstrijd stond dan coalitiegenoot D66.

Zijn grootste zorg bij zijn vertrek blijft de polarisatie en de onverzoenlijkheid in het politieke debat. Het is soms 'heilzaam om hard te botsen', maar daarna moet je er ook samen uitkomen. 'Dat is een vaardigheid die onder druk staat.' Segers maakt ook duidelijk dat dit de politiek niet mooier maakt, maar dat is voor hem niet de reden om te vertrekken.

Bewuste keuze

De keuze om voor de stembusgang van maart te stoppen is bewust genomen. Bikker kan 'de geloofsbrieven opnieuw op tafel leggen', zegt hij hierover. 'Het kan ons helpen.' In mei worden de nieuwe Provinciale Staten gekozen die daarna weer de Eerste Kamer kiezen.

De ChristenUnie staat stabiel in de peilingen. De andere coalitiepartners staan allemaal op verlies in de peilingen. De ChristenUnie bezet vijf zetels in de Tweede Kamer. De partij is volgens Segers 'groter en relevanter' geworden dan toen hij tien jaar geleden aantrad als volksvertegenwoordiger.

Wat Segers hierna gaat doen, weet hij nog niet. 'Dat ligt totaal open.' Hij weet alleen dat hij een boek gaat schrijven. Hij gaat daarin 'reflecteren' op zijn afgelopen tien jaar in de Tweede Kamer.