'Een grillig zilveren jubileum'

Column Akkerbouw Piet Hermus 06 sep 2023 om 11:00uur

In Nederland was het 12 september 1998 dat het klimaat veranderde. Toen stond alles voor het eerst blank, bij tal van collega's en bij mezelf in West-Brabant en op de Zuid-Hollandse eilanden. Nergens waren we op voorbereid. Paniek.

Hierna is het nog een aantal keer gebeurd, gewasschade door extreme buien: 2002, 2005, 2006, 2011, 2013 en 2015. Voor 1998 nooit, schreef ik juni 2016 in NRC. Eerder in 2015 schreef ik zoiets in Trouw.

Dat boeren in het nieuws waren en zelf opiniestukken schreven, was vrij uitzonderlijk. Dat kun je je sinds de boerenacties vanaf oktober 2019 amper voorstellen. Extreme buien zijn er steeds meer en frequentere hittegolven zijn erbij gekomen. Zowel in Nederland als in de rest van de wereld.

Dat er klimaatontkenners zijn, ook onder boeren, is triest. Ja, klimaatverandering is van alle tijden, maar deze laatste waarover we het hebben, komt door de industrialisatie sinds twee eeuwen met fossiele energie en de acht keer zo grote wereldbevolking sindsdien. De zee zal heus niet ons land gedurende ons leven overspoelen.

Te veel dierlijk eiwit is niet de oplossing en vegan al helemaal niet, want dat is niets meer dan een puriteinse dramreligie

Maar de wereldwijde gevolgen van een steeds grilliger klimaat zullen uitmonden in een toename van misoogsten, drinkwatertekorten, honger, vluchtelingentoename en oorlogen. Omdat machtswellustelingen hun belangen ten koste van alles blijven botvieren.

Waar ik de klimaatsceptici wel gelijk in geef, is dat het zomaar strooien met 'groen' geld niet slim is. Een hele industrie van lobbyisten en consultants is opgetuigd, vol van belangen en geld. Net zoals dat in elke economische en maatschappelijke sector het geval is. Bij ons in de landbouw, maar ook in de infrastructuur, sport et cetera.

Er zijn vele duurzaamheidscharlatans met een verdienmodel aan hun kwakzalveroplossingen en praatclubjesgeouwehoer, terwijl boeren door het klimaat een verliesmodel hebben. Maar zowel te intensief boeren als te extensief is niet de oplossing. Te veel dierlijk eiwit is niet de oplossing en vegan al helemaal niet, want dat is niets meer dan een puriteinse dramreligie.

Te is nooit goed. Het gaat om evenwicht en niet elke vorm van landbouw biedt een oplossing. Je moet de juiste dingen doen op de juiste plaatsen en juiste gronden.

Wij in het Westen dachten na de val van de Muur in 1989 dat het feest eeuwig zou duren. Eerst al backpackend goedkoop de wereld rondvliegen en het jaar erna jezelf op de A12 vastplakken. Ik heb best sympathie voor Extinction Rebellion, maar waar was XR 25 jaar terug, toen wij boeren verzopen?