Batterij op erf interessanter dankzij netcongestie

Bouwondernemingen vormen een belangrijk marktsegment voor batterijsystemen. ‘Daar groeit het aantal elektrische apparaten in hoog tempo’, legt De Jong uit. ‘Daardoor kan worden gebouwd zonder dat er sprake is van stikstofuitstoot. Op dit moment een uiterst actueel thema.’ Op bouwplaatsen ontbreekt het vaak aan een elektrische aansluiting. ‘Dan bieden batterijen uitkomst. Het zijn de moderne varianten van de bekende dieselaggregaten, maar dan slimmer.’

Moderne batterijen zijn compact van omvang en hebben een lange levensduur. De Jong: ‘Traditionele lithium-ionbatterijen zijn nadelig voor het milieu en gevoelig voor zelfontbranding. Dat is ook het probleem van de huidige generatie elektrische auto’s. Wij maken gebruik van lithium-ijzer-fosfaat (LFP). Daarmee zijn de batterijen weliswaar wat zwaarder, maar de kans op zelfontbranding is nihil. Dat verhaal leggen we ook nadrukkelijk neer bij verzekeringsmaatschappijen. Die staan nu nog vaak huiverig tegenover het plaatsen van batterijen bij bedrijven, juist vanwege de kans op zelfontbranding.’

Het bedrijf heeft batterijen geleverd aan meerdere agrarische bedrijven, vertelt Masoud Mojtabai, verantwoordelijk voor de verkoop in Nederland en België. Een batterij kan in verschillende situaties uitkomst bieden. ‘Stel je beschikt over een groot aantal zonnepanelen. Op dagen met veel zon loop je het risico dat het elektriciteitsnet de opgewekte stroom niet meer kan opnemen. Een batterij kan dan een oplossing zijn.’

Boeren en tuinders die zelf geen energie opwekken kunnen ook baat hebben bij een batterij op het erf, stelt Mojtabai. ‘Nederland produceert inmiddels heel veel energie uit zon en wind. Dat leidt regelmatig tot netcongestie, ofwel overbelasting van het net. En soms tot zeer lage energieprijzen, waardoor je op sommige momenten zelfs geld toe krijgt wanneer je elektriciteit afneemt, terwijl op andere momenten elektriciteit juist schaars en duurder is. Met een batterij kun je die prijsverschillen financieel benutten.’

Energiehandel

Handelen in energie, dus. Voor glastuinders vaak geen onbekend terrein. ‘De meeste agrarische bedrijven beschikken over een grote aansluiting van 250 kilowatt tot wel 10 megawatt. Dat is echt goud waard.’

Software zorgt er volgens de fabrikant voor dat, mede op basis van algoritmes en data uit het verleden, het batterijpakket zich op de financieel gunstigste momenten op- en ontlaadt. Boeren en tuinders kunnen in aanmerking komen voor subsidie (energie-investeringsaftrek EIA en marktintroductie energie-innovaties glastuinbouw MEI). Terugverdientijden van vier tot zeven jaar liggen binnen handbereik, aldus Mojtabai.

De landelijke overheid ziet de noodzaak tot regionale opslag van energie ook. Bij nieuwe zonneparken wordt lokale opslag zelfs verplicht. De regering trekt hier ruim 415 miljoen euro voor uit, liet minister Rob Jetten van Klimaat en Energie begin juni weten. En de regering reserveert nog eens ruim 400 miljoen euro voor opslag van energie in regio’s, buurten en huishoudens. Daarbij wordt onder meer gedacht aan het benutten van accu’s in elektrische auto’s.

Duurzaamheid van batterijen

Volgens Rabobank is investeren in een batterij momenteel voor een beperkt aantal bedrijven rendabel. De bank zet in een recente publicatie vooral vraagtekens bij de duurzaamheid van batterijen, de meeste zijn gebaseerd op lithium en bevatten schaarse materialen die moeilijk zijn te recyclen. Het brandgevaar heeft daarnaast gevolgen voor de verzekerbaarheid.

Batterijen zijn vooral interessant voor bedrijven met eigen opwekking en een hoog energieverbruik. Vervolgens kan de handel in energie – laden bij lage prijzen, ontladen bij hoge prijzen – bijdragen aan het sneller terugverdienen van de investering.

Rob Jacobs, die agrarische bedrijven adviseert over energie, kijkt ook kritisch naar investeringen in batterijen door boeren en tuinders. ‘Ik ken er een stuk of tien die een batterij hebben. In de praktijk blijkt het heel lastig een goed rendement te realiseren.’

Subsidie nodig

Volgens de onafhankelijk adviseur zijn de verschillen tussen de pieken en dalen in stroomprijzen simpelweg te klein voor een goed rendement. ‘Zonder subsidie kan het sowieso niet uit.’ Bovendien is het verdienmodel sterk afhankelijk van de netcongestie op het midden- en laagspanningsnet. ‘Als die congestie in de toekomst verdwijnt, verdwijnt ook je verdienmodel.’

Jacobs ziet meer heil in de aanschaf van elektrische mestmixers, robots en shovels op agrarische bedrijven die zich op financieel gunstige tijdstippen opladen. En die in staat zijn bij hoge energietarieven het surplus weer af te geven aan het net.