Onderzoekers verwachten aderlating voor Gelderse landbouw

Het onderzoek is bedoeld om straks in het programma Vitaal Landelijk Gebied Gelderland (VLGG) en de daarbij horende gebiedsprocessen de juiste beslissingen te nemen, stelde gedeputeerde Peter Drenth (CDA) vorige week bij de presentatie van het gebiedsplan. Uit de rapportage blijkt dat de hele agrifoodsector moet inleveren als de stikstofuitstoot door de veehouderij flink omlaag moet, de waterhuishouding wordt aangepast en nog andere maatregelen worden genomen om natuurherstel te bereiken.

De onderzoekers verwachten dat de Gelderse kalverhouderij met meer dan een kwart in omvang zal afnemen. 'Dit komt door drukfactoren als benodigde investeringen in nieuwe staltechnieken, scherpere dierenwelzijnseisen en de ongunstige ligging nabij de Veluwe', stelt Arcadis vast.

In het verlengde daarvan moet de hele kalverketen zich voorbereiden op een forse sanering. In Gelderland zijn alleen al drie slachterijen van de Van Drie Groep gevestigd, maar ook voersector, stallenbouw en veetransport kunnen een terugslag verwachten. Dit geldt met name voor de Gelderse Vallei en elders rond de Veluwe.

Verwerking

De productieomvang van de melkveehouderij neemt naar verwachting met 25 procent af en het aantal dieren met 36 procent, stellen de onderzoekers. Omdat de verwerking van zuivel zeer internationaal is ingebed, zal het effect daar kleiner zijn. De voersector komt wel extra onder druk te staan. Ook omdat het voor melkveehouders aantrekkelijk wordt om meer voer zelf te verbouwen of van een akkerbouwer in de regio te betrekken.

De pluimvee- en varkenshouderij in Gelderland krijgen ook met krimp te maken. Die laatste zal het dieraantal met 18 procent zien afnemen. In de pluimveehouderij neemt het aantal bedrijven naar verwachting met 25 procent af en het aantal dieren met 13 procent.

Groei

De akkerbouw en vollegrondsgroenteteelt zullen mogelijk nog in omvang groeien, maar krijgen wel te maken met andere opgaven uit het programma VLGG, zoals de aanpassingen in watergebruik. Bedrijven op de Veluwe zijn dan extra kwetsbaar, meer dan hun collega's in de Achterhoek of het Rivierengebied. Een tekort aan ruimte, netcapaciteit en huisvesting van tijdelijke medewerkers kan remmend werken. 'Intensivering wordt dan belangrijk, omdat geschikte landbouwgrond in Gelderland schaars is', aldus DLV Advies.

De onderzoekers raden aan in overleg te treden. Niet alleen met de betrokken agrarisch ondernemers, maar zeker ook met de schil daaromheen. Om perspectief te bieden aan de blijvers adviseren zij verduurzaming financieel te belonen, groei en verbreding mogelijk te maken en met hogere prijzen het afzetperspectief te verbeteren.

Verder benadrukken de onderzoekers dat duidelijke doelen en duidelijkheid over de manier waarop deze worden beoordeeld de boeren verder kunnen helpen. De introductie van overgangszones rond natuurgebieden zet de agrarische bedrijven alleen maar op slot, waarschuwen ze nog.