ZLTO'er Johan Elshof met pensioen: 'Waterbewustzijn sterk toegenomen'

De werkzaamheden van Elshof worden na zijn pensionering overgenomen door Michael van der Schoot. In een gezamenlijk interview vertellen zij onder meer over de uitdagingen op het gebied van bodem en water waar de samenleving en in het bijzonder de agrarische sector de komende tijd mee te maken krijgen.

Alle partijen moeten hun verantwoording nemen en de gemaakte afspraken nakomen

Johan Elshof, gepensioneerd ZLTO-belangenbehartiger Bodem & Water

'Als belangenbehartiger kun je op twee manieren werken', begint Elshof zijn verhaal. 'Je kunt anderen vertellen hoe jij wilt dat zaken worden geregeld, maar je kunt ook samen met betrokken partijen kijken welke gemeenschappelijke belangen er zijn. Vervolgens ga je samen aan de slag om aan die belangen te werken.'

De ZLTO-leden hebben belang bij een sterke bodem, gezonde waterkwaliteit en voldoende beschikbaarheid van water, stelt Elshof. 'Dat leidt tot handelingsperspectief voor de boer en tuinder. Als belangenbehartiger heb ik altijd geprobeerd om mij hier, in samenwerking met andere partijen, zo goed mogelijk voor in te zetten om het beste resultaat te behalen.'

Elshof vindt dat het waterbewustzijn in de agrarische sector in de afgelopen jaren sterk is toegenomen. 'In Zeeland waren boeren en tuinders zich er al langere tijd van bewust dat ze zuinig moeten omgaan met zoetwater. Door de droge zomers van de afgelopen jaren werd dat besef ook bij boeren in Noord-Brabant en Zuid-Gelderland steeds duidelijker.'

Gemaakte afspraken

De toenemende droogte is volgens hem echter niet alleen een probleem van de agrarische sector, maar ook van de waterschappen, de industrie en milieuorganisaties. 'Al deze partijen hebben belang bij voldoende beschikbaarheid van water. Daarom moeten alle partijen hun verantwoordelijkheid nemen en zich aan de gemaakte afspraken houden.'

Elshof benadrukt dat er in de afgelopen jaren naast een goede waterkwaliteit ook steeds meer aandacht is gekomen voor een sterke en gezonde bodem. 'Nadat 2015 door de Verenigde Naties werd uitgeroepen tot 'Jaar van de Bodem', is de aandacht voor het belang van een vitale bodem wereldwijd sterk toegenomen. Ook als ZLTO spelen wij hier nadrukkelijk op in met project BodemUP.'

Project BodemUP is erop gericht om de vitaliteit van de bodem te vergroten en wordt inmiddels landelijk uitgerold. 'Dat is een mooi compliment', vervolgt de belangenbehartiger zijn verhaal. 'Ongeveer driekwart van alle grond in ons werkgebied is landbouwgrond.'

Kansen en mogelijkheden

Boeren en tuinders kunnen ontzettend veel toevoegen aan de verbetering van de kwaliteit van de bodem en het water, geeft hij aan. 'Ik hoop dat zij zich ervan bewust zijn wat voor kansen en mogelijkheden dit voor hen kan bieden. Wel hoop ik eveneens dat zij van andere partijen in de samenleving de gelegenheid krijgen hier actief mee aan de slag te gaan.'

Terwijl Elshof zijn zinnen soepel formuleert, luistert zijn opvolger aandachtig mee. Van der Schoot werkte eerder voor LTO Nederland als themaspecialist Bodem & Water en is sinds vijf maanden (opnieuw) werkzaam voor ZLTO. De afgelopen periode is hij ingewerkt door de nieuwbakken pensionado die zoveel expertise heeft opgebouwd. 'Het is erg prettig om op deze manier de kans te krijgen om erin te komen', zegt Van der Schoot. 'Er ligt een goede basis en we beschikken over een enorm groot netwerk.'

Contact met ZLTO

De nieuwe belangenbehartiger Bodem & Water van ZLTO heeft Internationaal land- en watermanagement gestudeerd in Wageningen. 'Via een stage bij provincie Noord-Brabant kwam ik destijds in contact met ZLTO', blikt Van der Schoot terug. 'Zij boden me in 2014 een traineeship aan. Daarna ging ik als projectleider Bodem en Water aan de slag.'

Later kreeg hij de kans om voor LTO een aantal uur in de week uitvoering te geven aan het plan van aanpak voor Samen werken in een eerlijke mestketen. 'Daar was ik landelijk projectleider en leerde dat het beleid echt in Den Haag en Brussel wordt vormgegeven.'

Impact kun je alleen maken in het voortraject, bij de ambtenaren aan tafel, verzekert hij. 'Tot 2019 heb ik in het kader van Deltaplan Agrarisch Waterbeheer ook veel keukentafelgesprekken gevoerd met boeren en tuinders over hun wensen. Ik heb ze ook adviezen gegeven over de mogelijkheden.'

Kennis en ervaring

Die opgedane kennis en ervaring komen volgens Van der Schoot in zijn nieuwe functie goed van pas. 'Moderne belangenbehartiging is niet vasthouden aan de bestaande situatie, maar kijken wat wel kan in een veranderende wereld. Bij ZLTO willen wij onze leden en andere stakeholders zo goed mogelijk informeren en duidelijkheid bieden. Het liefst wil ik de ingewikkelde Europese waterrichtlijnen aan de keukentafel bij onze leden uitleggen.'

Hij geeft aan dat er de komende tijd vanuit Europa nog veel op de agrarisch ondernemers afkomt. 'Zolang Nederland niet voldoet aan de Europese regels, zal de Nederlandse overheid het beleid steeds verder aanscherpen.' De kans bestaat in zijn ogen dat binnen een paar jaar gebieden op slot worden gezet wanneer de nieuwe normen voor de waterkwaliteit niet worden gehaald. 'Sommige teelten zijn dan straks misschien niet meer mogelijk. Dat is niet nieuw, maar met de huidige richtlijnen wel een reëel scenario.'

De startende belangenbehartiger vindt dat een sterke lobby richting de Europese Unie en de Nederlandse overheid ontzettend belangrijk is en blijft. 'Watermanagement en belangenbehartiging zijn en blijven toch vooral mensenwerk.'