Spouwscherm biedt teler stabieler klimaat

'Dit principe wordt ook gebruikt bij woningen. Denk aan dubbel glas. De spouw tussen de twee schermen creëert stilstaande lucht en dat resulteert in energiebesparing', legt operationeel manager Gerdo Wennekers van Doek en Draad uit. Dit bedrijf levert, installeert, monteert, vervangt en renoveert schermdoeken en draden van scherminstallaties.

Het creëren van energiebesparing was ook voor Martijn Ammerlaan van De Bleiswijkse Zoom reden om te investeren in een spouwscherm. 'Ik wil graag plantoptimaal telen en tegelijkertijd mijn energiebehoefte omlaagbrengen. Met het oog op de energieprijzen was dat ook noodzakelijk.' In de basis resulteert een enkel scherm in een energiebesparing van 47 procent. Een spouwscherm levert een extra besparing van 15 tot 16 procent op, blijkt uit cijfers van Doek en Draad. Daarmee wordt een totale energiebesparing van zo'n 63 procent gerealiseerd.

Daarmee zijn energieschermen volgens Wennekers een van de goedkopere oplossingen om energie te besparen. Het grote voordeel van een spouwscherm is dat slechts één installatie nodig is, in tegenstelling tot een dubbel scherm. 'Een spouwscherm is zo ontwikkeld dat je twee in één hebt. Dat betekent dat je het scherm kunt toepassen op plekken waar je geen tweede scherminstallatie kwijt kunt', stelt de operationeel manager.

De enige vereiste is dat wordt gekeken naar de vrije ruimte om het scherm te bewegen, vertelt commercieel productspecialist Johan van Erven van Ridder, dat onder meer klimaatcomputers, schermdoeken en aandrijfsystemen ontwikkelt. 'Is die vrije ruimte voldoende, dan kun je vrij gemakkelijk omschakelen.'

De duur van het omschakelproces is afhankelijk van de grootte van de kas. 'Een kas van 5.000 vierkante meter hebben we misschien in anderhalve week klaar, terwijl we voor een kas van een paar hectare meerdere weken nodig hebben', vult Wennekers aan.

Ook de bereikbaarheid van de kas en het soort profiel dat is gebruikt kunnen invloed hebben op de installatieduur. Wennekers: 'Als een teler wil omschakelen van een enkel naar een dubbel scherm, moeten daarvoor aanpassingen worden gedaan op de bestaande profielen. De clips moeten zo worden gemaakt dat ze op die profielen passen. Soms lopen we daar tegen maatwerk aan.'

Beter klimaat creëren

De bestaande scherminstallatie op De Bleiswijkse Zoom is door Doek en Draad omgebouwd tot spouwscherm, met daaronder een extra scherm. Dit kan uiteindelijk een klimaatscherm of foliedoek worden. Met dat extra scherm hoopt Ammerlaan een nog beter klimaat te kunnen creëren voor zijn planten. 'Energiebesparing staat niet per se bovenaan mijn prioriteitenlijst. Het is mooi meegenomen, maar in eerste instantie kijk ik naar de plant', vertelt de teler.

Ammerlaan concludeert dat het klimaat in de kas sinds het plaatsen van het spouwscherm flink is verbeterd. 'We hebben meerdere meetboxen in de kas hangen. Voor plaatsing van het spouwscherm waren er veel temperatuurschommelingen door de kas heen. Nu is het kasklimaat stabieler. Ook de vochtafvoer verloopt goed. Dat is voor de plant heel belangrijk. De plant moet niet in zijn eigen vocht blijven staan.'

Verrassende resultaten

Van Erven was enigszins verrast door deze resultaten. 'Ik verwachtte juist problemen met een te hoge luchtvochtigheid, omdat twee doeken over het algemeen minder vochttransport geven dan een enkel schermdoek. Het is goed om te horen dat het juist anders uitpakt.'

Doek en Draad heeft de eerste drie spouwschermen voor dit jaar al verkocht. Maar een spouwscherm is volgens Van Erven niet voor elke tuinder interessant. 'Het is een oplossing voor de energie-intensieve teelten die minder gefocust zijn op lichtintensiteit. Schermen houden immers licht tegen. Je kunt denken aan kwekers van potplanten en tropische planten.'

Oudere kassen

De technologie is ook interessant voor ondernemers met oudere kassen en kassen waarbij geen mogelijkheid is voor een dubbel scherm. 'Al geef ik meteen toe dat dit er in Nederland niet veel zijn. Frankrijk is een interessantere markt. Daar vind je nog veel foliekassen. Ondernemers met zo'n kas hebben niet de mogelijkheid over te stappen op een dubbel scherm', vertelt Van Erven.

Ammerlaan vindt dat iedere teler voor zichzelf de rekensom moet maken. 'Voor mijn bedrijf was de investering in een spouwscherm de interessantste oplossing, maar dat geldt niet voor iedereen. Elk bedrijf is anders uitgerust. Weeg daarom de verschillende opties tegen elkaar af. Maar neem daar ook een spouwscherm in mee.'