5 vragen over vaccineren tegen vogelgriep

Welk vaccin mag worden gebruikt?

Een vaccin mag alleen worden gebruikt als het officieel is geregistreerd. Het mag geen levend of verzwakt levend vaccin op basis van een influenzavirus zijn.

Daarnaast is het voor de verplichte monitoring noodzakelijk dat bij onderzoek van (bloed)monsters het vaccin is te onderscheiden van het veldvirus. Momenteel is er in de EU geen vaccin beschikbaar dat aan deze voorwaarden voldoet.

Wanneer komt een vaccin beschikbaar?

Onderzoek naar drie kandidaatvaccins door Wageningen Bioveterinary Research is bijna afgerond. Dit moet aantonen dat gevaccineerde dieren niet ziek worden en dat ze zo goed zijn beschermd dat ze geen virus uitscheiden als ze besmet raken. Of dat ze zo weinig virus uitscheiden, dat er geen of weinig virusverspreiding plaatsvindt.

Dit moet voorkomen dat het veldvirus zich ongemerkt verspreidt en vaccinatie juist meer risico op verspreiding oplevert. Dan volgt een veldproef en als aan alle voorwaarden wordt voldaan, zijn vaccins te gebruiken.

Welke voorwaarden gelden bij vaccinatie?

Omdat moet worden voorkomen dat pluimvee ondanks de vaccinatie toch het veldvirus van vogelgriep kan verspreiden, gelden strikte voorwaarden voor de monitoring. Iedere week moeten op het bedrijf gestorven dieren worden onderzocht om er zeker van te zijn dat ze geen veldvirus hebben opgelopen. Niet duidelijk is of een dierenarts dit uitvoert of dat de pluimveehouder de dieren opstuurt naar een laboratorium.

Daarnaast is iedere vier weken een klinische inspectie van de dieren verplicht, met daarbij het nemen van een flinke steekproef.

Hoe groot is die verplichte steekproef?

Specialist pluimveegezondheid Sjaak de Wit van Royal GD gaat uit van een steekproef van zestig monsters. Onduidelijk is of dit alleen bloedmonsters moeten zijn of ook PCR-monsters van swabs uit de luchtpijp en cloaca. Ook is niet duidelijk of samenvoegen van monsters mag.

Het nemen van de monsters en de klinische inspectie gaan veel mankracht vragen, per bedrijf duurt het al snel drie uur. Als 1.000 pluimveebedrijven vaccineren, moeten 250 bedrijven wekelijks worden bemonsterd. Dat vergt zo'n twintig fulltime arbeidskrachten. De NVWA kampt al met personeelskrapte en pluimveedierenartsen hebben geen tijd over.

Zijn er nog andere bezwaren?

Op een leghennenbedrijf betekent de huidige eis zo'n twintig bezoeken gedurende de legperiode. Dat geeft meer risico op insleep van vogelgriep. Verder brengt de strikte monitoring veel kosten met zich mee, die bovenop de vaccinatiekosten komen.