Wat zijn VVD, PvdD en CU-SGP in Noord-Brabant van plan?

Deze week is het woord aan drie partijen: VVD, Partij voor de Dieren (PvdD) en ChristenUnie (CU)-SGP. Wat hebben zij voor de agrarische sector in petto?

‘Nu zitten we klem door de RAV-systematiek’

U houdt ook na de verkiezingen vast aan het huidige veehouderijbeleid?

‘Ja. Het Natura 2000-beleid is er nou eenmaal. En dus onderschrijven we nog steeds het Brabantse beleid uit 2017. Wel vinden we dat alle sectoren evenredig moeten bijdragen aan de stikstofdoelen. We willen zoveel mogelijk agrarisch ondernemers behouden. De blijvers moeten we alle ruimte geven binnen de gestelde kaders.’

Die kaders zijn behoorlijk strak. Met mogelijke onteigening als zwaarste middel.

‘Dat is voor ons echt de allerlaatste optie. We moeten ons eerst focussen op hoe het wel kan. Denk aan innovatie en voer- en managementmaatregelen. Nu zitten we klem door de Regeling ammoniak en veehouderij (RAV)-systematiek.’

Hoe komen veehouders uit die houdgreep?

‘De rechters zeggen niet dat het stalsysteem niet werkt, maar dat het niet helemaal voldoet aan de RAV-eisen. Ik denk dan: als een huisvestingssysteem 50 procent in plaats van de geëiste 70 procent reductie haalt, is dat nog steeds veel winst. Zorg dat die reductie op gang komt. Het gaat ons om het doel, niet om het middel.’

Uw partij moet het bij de verkiezingen waarschijnlijk niet van de boeren en tuinders hebben.

‘Ik snap heel goed dat alle keuzes van de afgelopen jaren misschien niet de keuzes van die ondernemers zijn. Maar ik hoop dat ze begrijpen dat wij nog steeds opkomen voor hun belangen. Alleen niet meer ongelimiteerd. Die tijd is voorbij.’

Maar die deadline van 2024 blijft een gevoelig punt.

‘Het feit dat we in Brabant de eersten zijn met deze maatregelen, klinkt misschien hartstikke onredelijk. Maar we denken dat je daarmee uiteindelijk een voorsprong hebt op veehouders in de rest van het land. Zij worden vroeg of laat ook geconfronteerd met strenger beleid en dan zit er meer dwang bij. Dan kies ik toch liever voor het Brabantse smaakpalet.’

Durft u zich aan een voorspelling te wagen over de uitkomst van de verkiezingen?

‘Ik heb geen idee. De peilingen veranderen wekelijks. De enige die telt is die op 15 maart.’

‘We willen veehouders helpen bij een switch’

Wat heeft u voor de sector in petto?

‘Onze inzet is een drastische verlaging van het aantal landbouwdieren. Te beginnen met 75 procent in de intensieve veehouderij.’

Het einde van de intensieve veehouderij?

‘Het is niet zo dat je die dieren zomaar kunt weghalen en het dan daarbij laten. We willen veehouders helpen bij een switch naar plantaardig of biologisch.’

Biologische veehouderij vindt u wel oké?

‘Ik snap ook dat een beest dan nog steeds het loodje legt. Maar het is in ieder geval veel minder intensief.’

Wat is er nodig voor die omslag?

‘Geld. Dat moet vanuit de overheid komen, want een bank gaat dat niet doen.

‘Daarnaast is er een cultuuromslag nodig. De sector moet gaan beseffen dat ondernemen met minder dieren goed is. Hoe mooi is het dan als je daar een goede boterham mee kunt verdienen?’

Maar minder vee betekent minder inkomen.

‘Het gaat om keuzevrijheid. Veehouders zouden iets in de verbreding kunnen gaan doen of een voedselbos aanleggen. En het is op basis van vrijwilligheid. Op deze manier haal je boeren uit de tang van de groeiende schaalvergroting.’

Deze boodschap zal op weinig applaus kunnen rekenen in de agrarische sector.

‘Misschien. Maar ik denk dat een groot deel van de boeren ook niet blij is met de huidige situatie. Dat ze alleen maar een lening van de bank krijgen voor een flinke uitbreiding. ‘Bovendien haal je veel dierenleed weg en komt het ten goede van de natuur.’

Vlees vanuit het buitenland?

‘We moeten naar een dieet op basis van plantaardige eiwitten. Dat is meteen een alternatief voor stoppende veehouders.’

Denkt u in de Brabantse Staten medestanders te vinden voor uw plannen?

‘D66, GroenLinks, PvdA en SP willen ook veel minder dieren dan er nu in Brabant zijn. Door een motie van onze partij kunnen veehouders straks met minder dieren aan de emissie-eisen voor stikstof voldoen.’

Durft u een voorspelling te doen?

‘We hopen met zijn drieën terug te komen.’

‘De boeren zijn de dupe en dat is niet oké’

Veel mensen zullen u niet kennen.

‘Ik ben geen geboren Brabander, maar woon al dertig jaar in Best. Hiervoor was ik directeur van een omgevingsdienst en ik ben directeur van het partijbureau van CU. Daardoor weet ik wel een beetje hoe de hazen lopen in de politiek.’

Hermen Vreugdenhil kon wel een potje breken bij de boeren en tuinders.

‘Hermen zat heel scherp in de wedstrijd en streed met hart en ziel voor eerlijk beleid. En niet alleen voor de boeren en tuinders. Die lijn trekken we graag door. We willen beleid voor blijvers, niet voor stoppers. Wat hebben jonge boeren hier anders nog te zoeken? We wonen in een mooie provincie met een sterke economie, maar het huidige beleid gaat ten koste van de agrarische sector.’

Welke boerenboodschap verkondigt u tijdens de campagne?

‘Ons allerbelangrijkste punt is dat de deadline voor het aanpassen van de stallen wordt uitgesteld naar 1 januari 2028. Brabantse boeren moeten een eerlijke kans krijgen hun bedrijf aan te passen.

‘Banken zijn huiverig om geld te lenen en de vergunningverlening stokt. Dus er is geen geld en geen zicht op een vergunning, maar je moet het wel doen. De boeren zijn de dupe en dat is niet oké.’

Hoe gaat u dat tij keren?

‘We blijven aandacht vragen voor aanpassing van de deadline. Ook moeten we goed naar de innovaties en de snelle certificering hiervan kijken. Boeren willen wel, maar komen nu niet verder. De provincie en het kabinet moeten aan de bak. De huidige uitvoering zorgt voor schrijnende gevallen van boeren die hun nek uitsteken, maar niks mogen.’

Een snelle certificering is 1. Maar daar zijn niet alle boeren mee geholpen.

‘Het is tijd voor een eerlijk verdienmodel voor boeren. Daar is werk aan de winkel. In de huidige situatie is de supermarkt spekkoper en verdient de boer een kleine boterham. Ik geloof in boerencoöperaties om de onderhandelingspositie te verbeteren.’

Terug naar de verkiezingen. Durft u een voorspelling te doen?

‘We mikken op een bestendiging van één zetel en hopen op twee.’