Scheldestromen staat na verkiezingen voor grote uitdagingen

Beschikbaarheid van voldoende zoetwater is prioriteit nummer 1 voor agrarische ondernemers in Zeeland, vindt Van Gorsel. ‘Mede door de klimaatverandering komt die beschikbaarheid steeds meer onder druk. Dat is ook het geval in provincie Zeeland. Met uitzondering van Tholen, Sint Philipsland en Oost Zuid-Beveland met water uit het Volkerak Zoommeer, zijn we in onze provincie geheel afhankelijk van het water dat uit de lucht valt.

‘De laatste jaren hebben we te maken met lange periodes van droogte met onder andere verzilting als gevolg, maar ook met hevige regenval. In de winter proberen we door slim peilbeheer het ontstane neerslagtekort te repareren door het water waar mogelijk vast te houden. Maar als er bijvoorbeeld in mei of juni veel regen valt, doen we juist onze uiterste best om ervoor te zorgen dat er geen wateroverlast ontstaat. Is het in juli en augustus vervolgens warm en droog, dan krijgen we in Zeeland al snel te maken met watertekort.

‘Zoetwater is dus niet altijd beschikbaar als het nodig is. Dat is een probleem voor de agrarische sector. Want als er niet genoeg zoet water is, komen gewassen niet op of groeien ze niet goed en kan de oogst mislukken. Daarom probeert Waterschap Scheldestromen bij zoveel mogelijk zoetwaterprojecten aan te haken en kennis en kunde beschikbaar te stellen.’

Boeren komen zelf in actie

Agrarische ondernemers moeten zelf ook actie ondernemen, vindt Van Gorsel. ‘Een grote groep boeren is bijvoorbeeld gestart met zelf het zoutgehalte in de sloten te meten. Dat doen ze om te weten of het water zoet, brak of zout is en of hier gedurende het teeltseizoen veranderingen in plaatsvinden. Hierdoor krijgen zij meer inzicht in de mogelijkheden die er misschien zijn om over zoetwater te kunnen beschikken op het moment dat dit nodig is voor de gewassen.’

Een ander initiatief waar Waterschap Scheldestromen aan werkt, is een GLB-project voor oeverbeheer en bufferstroken. ‘We onderzoeken hoe we samen met grondgebruikers tot een eenvoudige en werkbare regeling kunnen komen, waarbij oevers en sloten kunnen worden opgevoerd als improductief areaal. Daarnaast willen we onderzoeken of we bufferstroken kunnen opwaarderen tot akkerranden. Dit kan door deze stroken in te zaaien met mengsels waarmee ze onder de eco-regeling vallen en als landschapselement meer opbrengen.

‘De ecoregeling uit het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid richt zich op verbeteren van de biodiversiteit, bodem en lucht, klimaat en landschap en water. Door het inzaaien van akkerranden met speciale mengsels ontstaat een win-winsituatie voor landbouw en waterschap, omdat de akkerranden een positief effect hebben op de waterkwaliteit en ze ook gebruikt kunnen worden voor onderhoud van oevers en sloten.’

Dijkverzwaringen

Bij dijkverzwaringen krijgt Waterschap Scheldestromen ook te maken met uitdagingen. ‘Belangrijk is dat er wordt gekeken naar de harde grenzen bij Natura 2000-gebieden. Als de grenzen op bepaalde punten iets worden aangepast, hoeft niet alleen ingezet te worden op dijkverzwaringen naar binnen toe, maar kan ook worden gekeken naar de mogelijkheden voor zeewaartse dijkverzwaring. Daarmee besparen we niet alleen fors op de kosten, maar kunnen binnendijkse gronden ook in tact blijven.’

Een andere uitdaging is volgens Van Gorsel de financiering van het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP). Om overstromingen in Nederland te voorkomen, wordt in de komende decennia in Nederland zo’n 1.500 kilometer aan dijken versterkt en worden 400 sluizen en gemalen aangepakt.

‘De afspraak is dat het Rijk, de gezamenlijke waterschappen en het individuele waterschap gezamenlijk de kosten hiervoor dragen. Doordat Zeeland veel kilometers aan dijken telt, vraagt dit een onevenredig grote investering van Waterschap Scheldestromen. De afspraken hierover moeten opnieuw tegen het licht worden gehouden.’

Van Gorsel hoopt dat hij na de verkiezingen zijn werkzaamheden in het dagelijks bestuur van Waterschap Scheldestromen als vertegenwoordiger van de categorie ongebouwd voort kan zetten.