'Biobased komt nog niet van de grond'

Onze familieboerderij teelt en verwerkt al tientallen jaren riet nabij Vollenhove in Noordwest-Overijssel, voornamelijk langs de randmeren en in ons machtig mooie Nationaal Park Weerribben-Wieden. Na veel experimenten, onderzoeken en overlappende, geparafraseerde en gedupliceerde rapporten, komen wij tot de tragische conclusie dat rietteelt potentie heeft als biobased bouwmateriaal, maar niet echt lekker van de grond komt. Letterlijk wel. Riet groeit als een malle, maar figuurlijk helaas nog niet.

Riet zou geschikt zijn voor papiervezels en bouwmaterialen: van spaanplaten tot en met isolatie. Het is ook geschikt om te verbranden in kleine kachels. Je kunt er zelfs lignine, een groene grondstof voor chemicaliën en materialen, uit kraken. Door velen, zoals biochemiebedrijf Vertoro, is lignine uitgeroepen tot 'Gold Locks', groen goud!

Om zulke toepassingen met riet voor elkaar te krijgen, moet je praktisch heel Noord-Nederland leegtrekken en kunnen verwerken. En als het even kan, kant-en-klaar aan de poort in Limburg leveren voor 50 euro per ton. Ja, 50 euro per 1.000 kilo. We zijn niet eens gaan rekenen, want op die schaal voor deze prijs, dat lukt nooit.

Toegegeven, voor sommige gewassen en marktsegmenten biedt telen voor de bouw zeker kansen voor boeren. Maar na zoveel jaren 'martelen', want daar kwam het in de praktijk op neer, zijn wij nog niet overtuigd. Hoe zorgen we er dan voor dat dit een voldoende ontwikkeld en volwassen verdienmodel wordt?

Emissiehandel of emissiezwendel

Het hele verdienmodel lijkt in essentie alleen 'rendabel' te kunnen draaien op CO2-emissiehandel of zwendel, zo je wilt, waarbij boeren ook geld krijgen voor de CO2 die ze in het gewas opslaan. Dat is allemaal leuk en aardig, maar wat draagt dat nou werkelijk bij aan tastbare toegevoegde waarde voor de mensen om ons heen? En hoe wordt de reële economie hier beter van?

Immers, tastbare producten of bewezen diensten die toegevoegde waarde hebben voor de levens van mensen, zijn uit te drukken in kwaliteiten als voeding, woning, utiliteiten, comfort of genot. Vertel mij, beste experts, wat zijn de kwaliteiten van een handel in carbon credits?

Wat is de toegevoegde waarde?

Daarom: wat is de toegevoegde waarde van CO2-emissiereductiehandel, anders dan een controversiële belofte, gok en gebakken lucht van menselijke invloed op daadwerkelijke opwarming van de aarde? Worden wij niet heel bang gemaakt door 'de klimaatkerk' die aan ons de hel en verdoemenis predikt? Zijn carbon credits niet een soort 'aflaat' om onze schuldgevoelens af te kopen bij de 'klimaatkerk'?

CO2-emissiereductie is een leuke hobby, maar wie gaat 100 euro per ton CO2 betalen? Of 875 euro zelfs, zoals ook al is genoemd? Wat is de concrete waarde van gebakken lucht? En hoe kan men concurreren met gangbare biobased materialen als hout, gezien de lage kostprijs?

En de marktwerking dan?

In hoeverre is hier niet dezelfde dynamiek van toepassing, qua marktwerking, als bij biologische teelt; dat een overheid van alles top-down wil pushen, maar de vraag in de markt achterblijft? Als de consument niet meer wil betalen, dan gaat het niet gebeuren of gaan we de markten manipuleren?

En dan de vraag: stopt de bouwsector werkelijk 'skin' in deze 'game'? In hoeverre gaat hier gezonde ruimte komen voor een gemiddeld familiebedrijf? Of gaan grote multinationals marktsegmenten parasiteren of monopoliseren? Made in Holland is fantastisch! Maar Made in China domineert de wereldmarkt! Kostprijs is alles en qua kostprijs en dus verkoopprijs, gaat het hem op deze manier niet worden.

Hopelijk zit ik ernaast en kunnen jullie mij uitleggen hoe het wel mogelijk is.