Geen vogelgriepverspreiding aangetoond tussen zoogdieren

'Dat is een teken dat het virus zich aanpast aan een nieuwe gastheer', legt Nancy Beerens als hoofd van het Nationaal Referentielaboratorium uit. In de winter van 2021-2022 was er een grote sterfte onder wilde vogels door vogelgriep. Ook raakten dat seizoen verschillende vossen, bunzingen, een otter en een das besmet.

De zoogdieren vielen op door afwijkend gedrag, met neurologische symptomen. De dieren werden door WBVR onderzocht op infectie met het HPAI H5N1-virus. Dat werd met name aangetoond in de hersenen van deze dieren, terwijl swabs van keel, neus en rectum vaak negatief werden getest. Deze studie toont aan dat het van belang is om hersenmonsters te testen bij verdenking van HPAI-infectie bij zoogdieren.

Geen verspreiding tussen zoogdieren

Bij analyse van de zoogdiervirussen uit verschillende dieren werd een zoönotische mutatie (PB2-E627K) aangetoond. Hierdoor kan het virus zich beter vermenigvuldigen in zoogdieren. Deze mutatie werd niet gevonden in wilde vogelvirussen. Recent werd een hoogpathogene H5N1-infectie aangetoond op een nertsenbedrijf in Spanje, waar mogelijk verspreiding van het virus tussen de dieren was.

De mutaties die op het Spaanse bedrijf werden gevonden, zijn niet aangetoond in wilde zoogdieren in de WBVR-studies. 'Genetische analyse van de virussen uit Nederlandse zoogdieren liet zien dat deze onderling niet nauw verwant zijn. Er zijn dus geen aanwijzingen voor verspreiding van het virus tussen deze zoogdieren. Die zijn onafhankelijk van elkaar besmet geraakt door het eten van geïnfecteerde wilde vogels', zegt viroloog Beerens.

Waakzaamheid geboden

Het is van belang dat zoogdieren met afwijkend gedrag worden gemeld, zodat deze kunnen worden onderzocht op vogelgriep. 'Hoogpathogene vogelgriepinfecties van zoogdieren zijn op dit moment niet meldingsplichtig in Europa, waardoor informatie over het aantal infecties niet centraal beschikbaar is.'

Het inrichten van actieve surveillanceprogramma's voor wilde zoogdieren kan meer inzicht geven in de infecties en het ontstaan van mutaties, meent Beerens. 'Vanuit het One Health-perspectief, waarin aandacht is voor de risico's voor de mens, is het belangrijk om zoogdiervirussen te monitoren op het ontstaan van mutaties en infecties van zoogdieren dus nauwlettend te volgen.'