Provincie Utrecht rolt veenweideaanpak verder uit

Achtergrond Utrecht Tienke Wouda 19 jan 2023 om 15:30uur

Ook na de brief van minister Mark Harbers van Infrastructuur en Waterstaat over peilbeheer in de veenweiden gaat provincie Utrecht ervan uit dat ze met haar veenweideaanpak op het juiste spoor zit. Dat blijkt uit het uitvoeringsprogramma regionale veenweidestrategie dat de provincie onlangs vaststelde.

Provincie+Utrecht+rolt+veenweideaanpak+verder+uit

In het overgrote deel van het Utrechtse veenweidegebied, 90 procent, kunnen de uitstoot van CO2 en bodemdaling worden geremd met een peilverhoging van het grondwaterstand tot 40 centimeter onder maaiveld in combinatie met bijvoorbeeld drukdrainage.

In een klein gebied zal een peilverhoging tot 20 centimeter onder maaiveld nodig zijn. Dat zal een ander grondgebruik vergen. Dat lijkt volgens de provincie overeen te komen met de 20 centimeter die Harbers noemt.

Opschalen

In Utrecht zijn ze al vijf jaar bezig met de veenweideaanpak. Deze richtte zich in eerste instantie vooral op het vertragen van bodemdaling. Voor het realiseren van het klimaatdoel blijkt meer nodig, bijvoorbeeld het terugdringen van de CO2-uitstoot. Daarom moet de aanpak volgens de provincie worden opgeschaald, versneld en geïntensiveerd.

Alle partijen zijn goed gehoord in dit proces, maar nu het zover is, voelt de provincie zich opgejaagd door Den Haag

Aad Straathof, LTO Noord-themahouder Veenweiden West-Nederland

In het uitvoeringsprogramma staat waar en hoe de provincie met partners in 2023 en 2024 projecten gaat uitvoeren. Utrecht zet samen met onder andere waterschappen vooral in op onderzoek naar onder andere innovatie en een robuust en klimaatbestendig watersysteem.

Samenwerken

Ook samenwerken in gebiedsprocessen wordt een belangrijk punt. In totaal lopen er vijftig pilots over onder andere greppelinfiltratie, klei in en op veen, natte teelten, verhogen van de grondwaterstand en toekomstige watersystemen.

Volgens LTO Noord-themahouder Veenweiden West-Nederland Aad Straathof moet worden voorkomen dat wanneer er een pilot of gebiedsproces gaande is, de provincie extra maatregelen oplegt. 'Dat is storend. Een boer is vaak goed op weg. Via een brief met een handtekening van de gedeputeerde moet het ineens weer anders. Alle partijen zijn goed gehoord in dit proces. Nu het zover is, voelt de provincie zich opgejaagd door Den Haag.'

Niet zonder slag of stoot

Het halen van de doelen zal niet zonder slag of stoot gaan, verwacht landbouwgedeputeerde Mirjam Sterk (CDA). Zeker met de komst van het Nationaal Programma Landelijk Gebied. 'Het realiseren van de bodemdalingsopgaven lijkt hierdoor in eerste instantie misschien complexer geworden, maar het biedt zeker ook kansen. De verschillende opgaven komen nu samen in één programma met onontkoombare doelstellingen.'

Sterk ziet het uitvoeringsprogramma dan ook als 'mooie' bouwsteen. 'De komst van het Nationaal Programma Landelijk Gebied kunnen we benutten om meters te maken, om in Utrecht snel toe te groeien naar het vasthouden van koolstof in veenbodems, een duurzame landbouw, zoetwaterbeschikbaarheid en natuur in veengebieden', zegt de Utrechtse gedeputeerde.

'Goed gewapend om tafel'

Provincie Utrecht wil in 2030 de uitstoot van broeikasgassen uit de veenbodems met ongeveer de helft verminderen en de bodemdaling remmen. Met de aanpak in de veenweiden wil de provincie bijdragen aan de doelstellingen van het landelijk Klimaatakkoord om de landelijke uitstoot met een megaton per jaar omlaag te brengen. Vanwege de verschillende opgaven die op het gebied afkomen, is het volgens LTO Noord-themahouder Aad Straathof noodzakelijk dat LTO Noord 'goed gewapend aan tafel zit'. 'We moeten nog beter samenwerken tussen bijvoorbeeld themahouders water, klimaat en ruimtelijke ordening.'