Aardbeiendag biedt tips en inspiratie voor toekomstgericht ondernemen

De huidige context maakt toekomstgericht ondernemen uitdagend, vertelt marktspecialist Arne Bac van Rabobank. Maar dat betekent niet dat ondernemers in de aardbeiensector er niet mee bezig zijn. Bac rekent voor dat er de afgelopen jaren zo'n 500 tot 600 miljoen euro vanuit Rabobank gefinancierd is aan de tuinbouw. 'In het verleden werd dit geld vaak besteed aan nieuwbouwkassen, maar inmiddels wordt het merendeel geïnvesteerd in verduurzaming. Een goede ontwikkeling.'

Volgens Bac kan het verduurzamen van het bedrijf – en zo een bijdrage leveren aan de energietransitie – in drie stappen worden opgedeeld. 'Het begint allemaal bij het minimaliseren van het energieverbruik op je eigen bedrijf', legt hij uit. 'Dat kan bijvoorbeeld door te investeren in ledlampen, maar ook betere kasdekmaterialen, meer schermdoeken of een ontvochtigingsinstallatie kunnen het energieverbruik stevig verlagen.'

De tweede stap is om energieopwekking op het bedrijf te verduurzamen. 'Je moet dan denken aan zaken als het plaatsen van zonnepanelen of een warmtepomp en de overstap op geothermie, restwarmte of waterstof', vertelt Bac. Overigens zijn nog niet al die verduurzamingsopties even rendabel, geeft energiespecialist Dennis Medema van Glastuinbouw Nederland aan. 'Zo zijn geothermie, restwarmte en waterstof alleen in collectief verband interessant. Voor solitaire bedrijven is dat nog geen optie.'

De laatste stap in verduurzaming en versnelling van de energietransitie is efficiëntie, meldt Bac. 'We werken uiteindelijk toe naar een efficiënte en brede energiemix, bijvoorbeeld een combinatie van de warmtekrachtkoppeling (WKK), zonnepanelen en geothermie. Daarbij schrijven wij de WKK sowieso niet af. Die kan in de toekomst nog een grote rol gaan spelen in de verdere uitrol van waterstof.'

Krimpend middelenpakket

Naast verduurzaming staat ook het krimpende middelenpakket dikgedrukt in de agenda van de Nederlandse aardbeienteler. Harrie Pijnenburg van Delphy verwacht zelfs dat 80 procent van de middelen die op dit moment nog mogen worden gebruikt over drie jaar verdwenen is. 'De overstap naar biologische of groene gewasbeschermingsmiddelen is geen keuze meer. Het wordt ons opgelegd. Het is belangrijk om als teler onderzoek te doen naar je alternatieven.'

Die grote hoeveelheid aan wetgeving op het gebied van gewasbeschermingsmiddelen is voor directeur Helma Verberkt van Artemis niet meer dan logisch. 'Er is veel wetgeving nodig om weerbaar telen mogelijk te maken. En weerbaar telen is noodzakelijk om te kunnen voldoen aan de maatschappelijke wensen.' Maar, geeft Verberkt in een kanttekening aan, net zoals op het gebied van energie is ook dit een proces van maatwerk. 'Elk bedrijf zal hierin andere keuzes moeten maken.'

Het aanpassen van de bemestingsgift is een van de manieren om weerbaarder te telen. Bij NovaCropControl wordt volop onderzoek gedaan naar het effect van nutriëntenopname in relatie tot plantweerbaarheid. 'Het doel is om naar een aardbeienteelt te gaan met zeer weinig of helemaal zonder gewasbeschermingsmiddelen', zegt onderzoeker Sabine Robben van NovaCropControl.

De eerste resultaten zijn positief. 'Een van de conclusies die we al kunnen trekken, is dat we de plaag goed kunnen bijhouden wanneer tijdig wordt gestart met natuurlijke vijanden. Daarnaast geeft een lagere nitraatgift minder druk van bladluizen en witte vlieg', gaf Robben tijdens haar presentatie aan. Dat laatste werd onderschreven door Verberkt, die dezelfde ervaring heeft met een beperking van de nitraatgift.

Naast Ondernemerschap en Plantweerbaarheid, was er ook aandacht voor de thema's Teelt & Innovatie en Markt. Daarmee konden de honderden bezoekers aan het einde van de dag met een goed gevulde tas aan kennis het Congrescentrum 1931 in het Brabantse 's Hertogenbosch verlaten.