Dierenarts Peter Hut: 'Evenveel koeien kreupel als twintig jaar geleden'

Van alle koeien die ziek worden, wordt 75 procent ziek in de eerste maand na afkalven. Volgens Hut speelt kreupelheid daarin een cruciale rol. De dierenarts deed twee jaar lang onderzoek op acht melkveebedrijven in Nederland en bestudeerde het dagelijkse gedrag van koeien tijdens droogstand en lactatie. Hiervoor gebruikte hij sensormetingen, conditiescore en locomotiescore. Onlangs promoveerde hij op dit onderwerp bij Universiteit Utrecht.

Hut heeft geconstateerd dat het percentage kreupele koeien stijgt naarmate de dieren verder in de transitieperiode komen. Uit zijn onderzoek bleek 36 procent van de koeien kreupel te zijn aan het begin van de droogstand, 41 procent was kreupel aan het einde van de droogstand, 50 procent kreupelde in week vier na afkalven en 54 procent in week acht na afkalven.

Zijn deze cijfers representatief voor de hele Nederlandse melkveehouderij? 'Ja, in principe wel', zegt Hut. 'Alle bedrijven die ik volgde realiseren een hoge melkgift per koe. Het zijn mooie melkveebedrijven. Ik ben juist bang dat de klauwgezondheid op veel bedrijven in Nederland slechter is dan bij hen.'

De dierenarts beseft dat zijn resultaten voor ophef kunnen zorgen. Maar we kunnen er niet langer omheen draaien, is zijn strekking. De klauwgezondheid in Nederland moet volgens hem beter. 'Je kunt het de veehouders niet kwalijk nemen. Zij worden in Nederland in een bepaald systeem gedwongen waarbij de spelregels continu veranderen. Hierdoor zijn we te veel bezig met de dagelijkse gang van zaken en te weinig met de toekomst.'

Vetvice-dierenarts Jan Hulsen herkent zich in de alarmerende resultaten van Hut. 'Het is de realiteit en daar moeten we iets mee. Er is vooral veel te halen op huisvesting, want ligplaatsen zijn vaak te hard en klein. Dat onderschatten we heftig. De impact daarvan op de melkproductie en levensduur is groot.'

Kennis onder de maat

Hut stelt dat de kennis van klauwgezondheid fundamenteel onder de maat is. 'De scholing is minimaal. Op de Faculteit Diergeneeskunde is er niemand meer die het kan onderwijzen.' Ook ziet hij dat voetbaden te weinig worden ingezet en dat klauwverzorgers vaak overbekappen. 'Koeien komen soms kreupeler de bekapbox uit dan ze erin gaan.'

Nederlandse veehouders kunnen volgens Hut leren van het klauwscoresysteem in Engeland. Supermarkten nemen alleen melk af van bedrijven waar het aantal kreupelheden onder een kritische grens ligt.