Dierenarts Holzhauer: 'Goede registratie van mortellaro is een must'

Op vaste tijden een voetbad plaatsen en een vurige mortellaro meteen aanpakken. Het schiet er vaak bij in, zeggen boeren dikwijls. 'Je weet hoe het gaat', klinkt het. En het is waar, melkveehouders hebben het druk. 'Dat is logisch en heel begrijpelijk. De werkdruk is hoog. Maar wil je mortellaro in toom houden, dan zul je het prioriteit moeten geven. En de aanpak is niet moeilijk', weet Eddy te Roller, klauwverzorger bij Abeos Agri.

Geef je de ziekte voorrang, dan kun je de problemen volgens Te Roller binnen twee maanden beheersbaar maken. 'Het is een illusie dat je bedrijf helemaal vrij wordt van mortellaro. Maar als je heel consequent volgens een vast plan werkt, bijvoorbeeld het zevenpuntenplan van Royal GD, boek je zeker resultaat.'

Zo'n aanpak begint met het opsporen en registreren van de geïnfecteerde koeien. Het programma DigiKlauw maakt dat mogelijk. Het te gebruiken door melkveehouders en klauwverzorgers. Vanaf dit najaar wordt mortellaro hierin nauwkeuriger geregistreerd volgens de 'M-score'.

Acute of chronische mortellaro

Dierenarts Menno Holzhauer van Royal GD legt het uit: 'Deze score laat zien welke dieren acute mortellaro hebben en welke chronisch geïnfecteerd zijn. Je kunt je behandelplan daarop afstemmen en meten hoe dit uitpakt.'

Er zit een groot verschil tussen een acute en chronische infectie. Zo is acute mortellaro pijnlijk voor het dier. Je ziet vaak een aardbeiachtige oppervlakte met lange haren rondom de wond. Deze plek is 2 tot 4 centimeter groot en pijnlijk bij aanraken. Een voetbad is voor deze koeien te gevoelig.

'Behandel de plek meteen', zegt Te Roller. 'Wij gebruiken een gel of spray, er bestaan diverse goede middelen. Daarna pakken we de klauw in met verband zodat het middel langer kan inwerken.' Dat verband laat je drie dagen zitten. Knapt de klauw onvoldoende op, dan is herhaling wenselijk.

Bij een chronische mortellaro kan de plek ook behoorlijk groot zijn, maar het is niet pijnlijk bij aanraken. Holzhauer: 'Deze vorm komt het meeste voor en wordt straks ook nauwkeuriger in DigiKlauw gescoord. Deze koeien blijven de mortellaro vaak wel op het bedrijf verspreiden. Bij deze dragers zit de infectie permanent in de lederhuid en de infectie kan af en toe weer actief worden. Soms doe je er goed aan om deze dieren op een bepaald moment af te voeren.'

Een acute infectie kan chronisch worden en andersom. Om dit te beperken is het doorloopbad of ontsmetting met een rugspuit een must. 'Zet dit heel consequent in en volg de richtlijnen van het product', adviseert Holzhauer. 'Dat betekent bijvoorbeeld dat je bij sommige nieuwe middelen wel vier keer per week een voetbad moet plaatsen wil het effectief zijn. Lukt die frequentie niet, dan is het zonde om in dat middel te investeren.'

Goede hygiëne cruciaal

Een goede hygiëne is ook cruciaal voor de aanpak van mortellaro, zoals droge roosters. Voorkom verder dat de mest van de koeien bij het jongvee terechtkomt, vaak wordt op die manier een infectie overgebracht. Erg vervelend, want als een pink mortellaro krijgt, heeft ze zes keer zoveel kans om het als vaars weer op te lopen.

Ook een goed rantsoen – voldoende biotine, mangaan en zink – kan het verschil maken. Een tekort heeft impact op de vorming van klauwhoorn en huidweerstand. Of deze bestanddelen voldoende in het rantsoen zitten, is te meten via de tankmelk. Op die manier is ook de hoeveelheid antistoffen tegen mortellaro te achterhalen. Dat kan bijvoorbeeld met het product 'Klauwgezondheid Tankmelk' van Royal GD. Mortellaro zie je minder vaak bij koeien die hoger op hun klauwen staan, omdat het balgebied van de klauw dan minder door de mest smeert. 'Daar kun je eventueel rekening mee houden in de fokkerij', tipt Holzhauer.

DigiKlauw is volgens de klauwdeskundigen een handig hulpmiddel om mortellaro en andere klauwproblemen in beeld te brengen. 'Soms begrijp je als boer niet waarom de infecties niet beheersbaar worden', zegt Holzhauer. 'Maar hoe cliché ook, meten is weten. Het geeft je gewoon heel veel info.'

'Gegevens zijn beschermd'

Maar als DigiKlauw zo effectief is, waarom wordt het dan op slechts 10 procent van de melkveebedrijven ingezet? Volgens Te Roller denken sommige boeren ten onrechte dat hun klauwgegevens op straat komen te liggen. 'Dat is een groot misverstand, je gegevens zijn beschermd.'

DigiKlauw is een product van CRV. Op de site digiklauw.com staat dat CRV, op basis van de wet Bescherming persoonsgegevens, de DigiKlauw-gegevens van het melkveebedrijf niet aan derden mag verstrekken, tenzij de boer toestemming verleent. Wel kan de informatie worden gebruikt om op sectorniveau de klauwgezondheid te monitoren. Maar dan zijn de gegevens niet te herleiden tot individuele dieren of veehouders.