ABN Amro: zuivelprijzen blijven relatief hoog

Dat schrijft de bank in haar sectorprognose. Voor volgend jaar verwacht de Europese Commissie dat in de EU de melkaanvoer stabiel blijft ten opzichte van dit jaar. Bij normale weersomstandigheden zou de melkaanvoer kunnen toenemen, maar dit zal tenietgedaan worden door een reductie van de melkveestapel op EU-niveau.

In Nederland staat het aanbod ook onder druk, met name vanwege de onduidelijkheid rondom het stikstofbeleid. De komende jaren zal de melkveestapel krimpen doordat bedrijven worden uitgekocht om de stikstofuitstoot te verlagen. Uit onderzoek van het Centrum voor Landbouw en Milieu in opdracht van ABN Amro, blijkt dat een combinatie van maatregelen, zoals managementmaatregelen door de melkveehouder en innovatiemaatregelen, kostenefficiënt voor een lagere stikstofdepositie kan zorgen.

De bank verwacht voor dit jaar een lichte daling van de melkaanvoer en een stabilisering tot lichte stijging bij voldoende regen volgend jaar.

Lage euro

ABN Amro voorziet geen sterke toename van de melkaanvoer in 2023. Of dit leidt tot blijvend hoge prijzen, is nog maar de vraag. Door de lagere koopkracht in meerdere afzetlanden in de EU kan de mondiale vraag naar zuivelproducten als kaas, yoghurt en melk terugvallen. Wat daarentegen wel gunstig is voor de afzet buiten de EU, is de relatief lage positie van de euro ten opzichte van de dollar. Die zorgt voor een betere concurrentiepositie voor zuivelhandelaren in de EU.

Op de wereldmarkt noteren de zuivelprijzen al een lichte daling. Maar ABN Amro verwacht dat de prijs van zuivel het komende jaar op een relatief hoog niveau blijft. Tegenover de lichte daling op dit moment staat dat de kosten voor veevoer, kunstmest en energie naar verwachting ook afnemen ten opzichte van hun hoogtepunt dit jaar.

Uiteraard zijn er veel onzekerheden rondom de energieprijzen die invloed hebben op de kunstmestprijzen en de kosten voor de zuivelverwerkers. De verwerkers kunnen door de hogere energieprijzen ook andere keuzes maken.

Supermarkten

Supermarkten profiteerden tijdens de coronajaren van de lockdowns van restaurants. De totale verkoopvolumes van supermarkten daalden in de eerste helft van 2022 met ongeveer 6 procent. Met een gemiddelde daling van 6 procent in diezelfde periode ligt de lagere zuivelverkoop in lijn met de totale daling van de supermarktvolumes.

De volumes van plantaardige zuivelproducten nam ook af, maar minder hard dan die van de reguliere zuivel. Al geruime tijd wisselen consumenten dierlijke zuivel in voor plantaardige alternatieven. Deze trend zet naar verwachting de komende jaren door.

Hogere zuivelprijzen

Door de onbalans op de wereldmarkt voor zuivel stegen de zuivelprijzen flink. In de meeste zuivelregio's daalde de melkproductie, terwijl de vraag sterk was.

Ook in Europa en Nederland was sprake van een lagere melkaanvoer. Al vanaf begin 2021 daalde de melkaanvoer naar de Nederlandse zuivelfabrieken. Voor heel 2021 liep de aanvoer met 2,7 procent terug en in de eerste helft van 2022 daalde de productie met nog eens 1 procent. Vanaf de zomer kwam daar verandering in en steeg de melkaanvoer weer.

Slechte weersomstandigheden

In andere belangrijke zuivellanden, zoals Nieuw-Zeeland, lag de productie ook lager. De belangrijkste redenen hiervoor zijn de slechte weersomstandigheden die zorgden voor mindere condities voor gras en koeien.

De vergoedingen die melkveehouders kregen namen in de zomer met circa 60 procent toe en in het Nederlandse supermarktschap stegen de prijzen met zo'n 20 procent. Over het algemeen kan de zuivelindustrie de hogere kosten van melk doorberekenen aan de supermarkt.