'Agroreuzen beperken keuzevrijheid boer'

Uit het artikel waarmee we de Nieuwe Oogst van 29 oktober openen, komt naar voren dat er ook binnen de sector ontwikkelingen zijn geweest die de positie van de boer hebben verzwakt. Hierbij gaat het om de consolidatieslag in belangrijke markten die in 25 jaar tijd een handvol grote agrarische toeleveranciers heeft gecreëerd.

De keuze waar boer of tuinder zijn grondstoffen en kennis kan betrekken is daarmee beperkt. Wanneer alle partijen hetzelfde doel nastreven, hoeft dat overigens geen probleem te zijn. Maar in een transitieperiode kunnen machtige marktpartijen bepaalde ontwikkelingen aanjagen, bijsturen en blokkeren. Vergelijk het met een autofabrikant die ook brandstof verkoopt. Leeft daar dan wel de echte motivatie om wat aan het brandstofverbruik te doen?

Deze verstrengeling van belangen aan het begin van de voedselketen bleef tot voor kort onderbelicht. Vanuit maatschappij en politiek is dat aan het veranderen.

Want wat als deze agrobedrijven een kwart eeuw geleden massaal hadden ingezet op bijvoorbeeld biologische teelten? Wat waren de opbrengsten dan nu geweest? En hadden we dan ook gesproken over grond inleveren voor bufferstroken en meer biodiversiteit?

Landbouwminister Piet Adema gaat de grote marktpartijen in het agrarische speelveld vragen om een bijdrage in de totstandkoming van het landbouwakkoord. In die onderhandelingen kan hij alle steun gebruiken. Bijvoorbeeld van Eurocommissaris Frans Timmermans. Die heeft het maar over zijn boer-tot-bordstrategie, terwijl de transitie veel eerder behoort te beginnen dan op het boerenerf.