Oppositie over Remkes-rapport: van 'nu doorpakken' tot 'voor prullenbak'

'Er is nog een keer bevestigd dat er geen weg terug is en dat de stikstofvervuiling in 2030 gehalveerd moet worden. Het kabinet moet aan de bak', zegt PvdA-Kamerlid Joris Thijssen. 'Als er dit jaar 500 tot 600 piekbelaster worden uitgekocht dan laat je ook zien aan rechters en de samenleving dat we dit ook echt gaan doen.'

In het landbouwakkoord dat volgens Remkes gesloten moet worden, schuilt het gevaar van nieuw uitstel, vreest Thijssen. Wel vindt hij een gezond toekomstperspectief voor boeren belangrijk. 'We moeten er voor waken dat we niet weer eindeloos gaan praten met elkaar. Maar je kunt ook niet tegen boeren zeggen dat alles anders wordt en daarbij niet vertellen hoe ze hun geld moeten verdienen.'

Ook GroenLinks-fractievoorzitter Jesse Klaver ziet in het Remkes-rapport de bevestiging dat er snel moet worden begonnen met de opkoop van piekbelasters. Volgens hem moet met slim beleid worden voorkomen dat het tot jarenlange onteigeningsprocedures komt. 'Het kabinet moet met een goede regeling komen voor die boeren. Dat mag een genereus aanbod zijn, zolang het maar niet over de top is', zegt klaver.

Blijft een schande

GroenLinks was geen voorstander van het benoemen van een gespreksleider als Remkes om uit de impasse te komen. Nu het rapport er ligt kan de partij er wel mee uit de voeten. Klaver: 'Maar het blijft een schande dat je met 29 bewindslieden hiervoor Johan Remkes nodig hebt.'

Net als Remkes vindt ook Klaver dat zo lang er geen juridisch houdbaar alternatief is voorde kritische depositiewaarde (kdw) deze in de wet moet worden opgenomen. 'Tot er iets beters is.'

Leonie Vestering van de Partij van de Dieren ziet in het rapport van Remkes ook een aansporing voor het kabinet om snel tot opkoop van boeren over te gaan. Zij wijst op een nieuwe uitspraak van de Raad van State die binnenkort een einde kan maken aan de stikstofvrijstelling voor de bouw. Daarmee komt dan opnieuw de woningbouw stil te liggen. 'Die zaak moet wel een stok achter de deur zijn voor het kabinet om snel te beginnen met het reduceren van de stikstofuitstoot', zegt Vestering.

Intrekken vergunningen

De PvdD is voorstander van meer dwang bij het opkopen van boerenbedrijven. 'Zeker voor de natuur en het klimaat. Wat ons betreft worden bij natuurschade vergunningen ingetrokken. Uiteraard wel met een compensatie.'

Aan de andere kant van de Tweede Kamer valt de positieve reactie van BBB-Kamerlid Caroline van der Plas op. Haar eerdere kritiek op de aanstelling van een VVD-prominent als bemiddelaar neemt zij nu terug. 'Er is nog genoeg stof tot felle discussies. Maar ik vind eerlijk gezegd dat in jaren niet zo veel waardering en erkenning is gegeven aan boeren als hier vanmiddag in deze zaal.

De BBB-leider is Remkes daarvoor 'dankbaar'. 'Dat haalt een heel grote angel uit de discussie.' Ze leest in het rapport een aantal goede openingen richting boeren. Zo deelt Remkes met de boeren dat er meer aandacht voor innovatie moet komen, dat de rol van de kritische depositiewaarde (kdw) te groot is geworden en keurt hij openlijk het stikstofkaartje van stikstofminister Christianne van der Wal af.

Echt geluisterd

'Hij is de eerste die echt naar boeren heeft geluisterd', zegt Van der Plas die het wel betreurt dat Remkes vasthoudt aan 2030 als deadline voor de halvering van de stikstofuitstoot. 'We kunnen die toch ook op 2035 zetten en kijk dan bij de evaluaties in 2025 en 2028 of je dat naar voren moet halen.'

Kamerlid Pieter Grinwis van de ChristenUnie ziet in Remkes adviezen kans om een nieuwe start te maken met de stikstofaanpak. 'Het is Remkes gelukt om het gesprek te zoeken en te vinden in tijden waarin emoties hoog oplopen en de polarisatie groot is. En dat biedt hoop.'

Grinwis ziet in het advies van Remkes een basis voor nieuwe gesprekken met boeren, natuurbeschermers, overheden en ketenpartijen. 'En verder bouwen aan de landbouw van de toekomst met boerenondernemers aan het stuur van hun bedrijf. Dat is de kern van zijn advies en de basis voor een nieuwe start.'

Kappen met onzin

De grootste oppositiepartij, PVV, ziet niks in het stuk van Remkes. 'Kappen met die stikstof onzin. Stop die Brusselse regels maar in de shredder. Onze boeren zijn veel belangrijker. Laat ze met rust en laat ze boeren. Rapport Remkes kan linea recta de prullenbak in', laat Geert Wilders aan het ANP weten.

De SGP hoopt dat de aanbevelingen van Remkes 'leiden tot een realistischer beleid dan tot nu toe is gevoerd', zegt Kamerlid Roelof Bisschop. Remkes voelt de 'nood en wanhoop' goed aan, aldus de streng christelijke partij. Bisschop is blij met veel punten die de VVD-coryfee aankaart, maar er blijven volgens hem wel 'wezenlijke vragen' open 'waarop het kabinet helder en snel antwoord moet geven'.

Derk Jan Eppink van JA21 is 'teleurgesteld' in het rapport. Nederland blijft volgens hem op slot als het gaat om vergunningen voor de bouw. Hij vindt het verder 'jammer dat er geen herschikking komt van Natura 2000-gebieden en dat boeren nog steeds onteigend kunnen worden'. Forum voor Democratie en de Groep Van Haga vinden het rapport 'een ramp voor boeren'.