'Stop met kalkammonsalpeter'

KAS is een stikstofhoudende kunstmest in korrelvorm. De meststof bestaat uit stikstof, half in ammoniumvorm en half in nitraatvorm. Bij toepassing smelt een deel van het nitraat in ons drinkwater en er is een hoge kans op vervluchtiging van ammoniak en CO2. Het heeft een laag rendement en een hoge milieulast. Als we met KAS stoppen, geeft dat toekomst voor Nederlandse boeren.

In Nederland gebruikt de landbouw jaarlijks ongeveer 500.000 ton KAS. Dit geeft een ammoniakemissie via het calciumcarbonaat van 41.000 ton ammoniak. Ook al zou maar de helft vervluchtigen, dan is dat nog altijd 20.500 ton ammoniak. Dus een flinke reductie op de 124.000 ton die Nederland nu uitstoot.

Hoog calciumcarbonaatgehalte

Op gronden met een hoog calciumcarbonaatgehalte (hoge pH) kan de vervluchtiging nog veel hoger uitvallen. En wat gebeurt er met de 298.900 ton nitraat?

Stoppen met KAS betekent betere grondwaterkwaliteit en minder depositie. Er zijn betere bemestingsalternatieven voorhanden voor de land- en tuinbouw met behoud van kansen voor Nederlandse boeren.

Voorbeeld

Een praktisch voorbeeld: tarwe verbouwen op goede grond in Nederland brengt al snel 10 ton tarwe op. Voor deze 10 ton tarwe strooien we ongeveer 220 kilo zuivere stikstof en nalevering uit de grond. Deze 10 ton tarwe heeft 85 procent droge stof, oftewel 8.500 kilo. Hierin zal ongeveer 12 procent eiwit zitten. Dat maakt 1.020 kilo eiwit. In eiwit zit 16 procent stikstof, oftewel 163 kilo stikstof. Dit noemt het NMI een goed resultaat, want KAS zou de best werkzame stikstofmeststof zijn.

Maar klopt dit verhaal wel? Op een vergelijkbaar perceel zonder kunstmest te geven halen we 7.000 kilo tarwe. Dus met 220 kilo stikstof realiseren we een opbrengststijging van 3.000 kilo tarwe met 85 procent droge stof. Dit maakt 2.550 kilo droge stof met een iets lager eiwitgehalte, maar toch al snel 11 procent, oftewel 280 kilo eiwit. Hierin zit 16 procent stikstof en dat is een totaal van 45 kilo stikstof terug waar we 220 kilo hebben gegeven.

Vervluchtigen

Waar blijft die stikstof? Het zal duidelijk zijn dat een groot deel kan vervluchtigen en een ander groot deel in ons grondwater terechtkomt. Zou dit niet het geval zijn, dan zou onze stikstofvoorraad in de bodem toe moeten nemen en dat is niet wat we zien gebeuren.

Als we zouden stoppen met KAS, zouden we drie problemen voor een groot deel kunnen tackelen. Minder ammoniakproductie in Nederland, een betere grondwaterkwaliteit en een toekomst voor jonge boeren. Er zijn wat betreft bemesting ook andere goede mogelijkheden voorhanden.

In onder Nederlandse en Engelse omstandigheden uitgevoerde onafhankelijke proeven is aangetoond dat met een andere kijk op stikstofbemesting ook 10 ton kan worden gehaald met 135 kilo zuivere stikstof. Dit is niet alleen in tarwe te realiseren, maar soortgelijke reducties zijn aangetoond in aardappelen en uien. Deze proeven zijn door onafhankelijke onderzoekinstellingen uitgevoerd, waaronder HLB, NIAB, AICC en Oxford Agricultural Trials.

Het kan met aanmerkelijk minder KAS en persoonlijk denken wij dat dit zonder KAS met 100 procent andere meststoffen nog lager kan.