'Geweldig om voor Nuffield-onderzoek de wereld over te reizen'

Wat een prachtige landen, heel veel gezien, geleerd en zeer veel interessante gesprekken gevoerd. Van boer tot FAO, de Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties. Een aantal weken geleden schreef ik hier over wat er speelde in Chili in de agrarische sector, maar ook hoe het politieke, economische en sociale klimaat daar is.

We hebben als groep heel veel met elkaar gepraat over al deze aspecten, uiteraard niet alleen over de landen die we hebben bezocht maar ook onze eigen landen. Wat is actueel in Australië, hoe zit de zuivelmarkt in Nieuw-Zeeland in elkaar en wat is het landbouwbeleid in het Verenigd Koninkrijk na de brexit? Wat delen we qua uitdagingen op het gebied van duurzaamheid, communicatie en klimaatverandering en waarin verschillen we soms op het gebied van ruimte, beschikbaarheid van land en regelgeving?

Uiteraard ontbrak ook Nederland niet. Als je bijvoorbeeld in Japan woont, is de actuele ontwikkeling van de Nederlandse landbouw niet overal voorpaginanieuws. Dat betekent dat ik veel heb verteld over ons politieke systeem, de kenniseconomie, voedselproductie, stikstof, boerenprotesten, internationale handel en perspectief met een eerlijk inkomen.

Maar ook Europese regelgeving zoals het nieuwe Gemeenschappelijk Landbouwbeleid, de Green Deal met de boer-tot-bordstrategie en vooral wat dit zou kunnen betekenen voor onze boerderij kwamen aan bod. Wat betekent dit alles voor de boer in Nederland, wat is ons persoonlijk perspectief? Daar zijn geen pasklare antwoorden op te geven, het is geen one-size-fits-all.

Op de valreep van de reis werd bekend dat de derogatie wordt afgebouwd, dat landbouwminister Henk Staghouwer is afgetreden en dat een huiswerkopdracht bij de overheid wordt neergelegd over emissiearme stalsystemen. Nog meer om uit te leggen, ook al lukte het me niet meer in alle gevallen. Want hoe dat perspectief eruit komt zien met al deze ontwikkelingen, voor nu is het nog even afwachten.

We hebben bij het afscheid uiteraard afgesproken contact met elkaar te houden. Over ons bedrijf, ons land en de ontwikkelingen die spelen. Hopelijk kan ik over een aantal maanden ook wat melden over hoe het staat met het zo gewenste en gevraagde perspectief.