Raad van State legt emissiearme stallen aan banden

Door de uitspraak is de uitbreiding van drie melkveehouderijen in Utrecht die hun vee niet weiden voorlopig van de baan. De rechtbank Midden-Nederland kwam in september vorig jaar tot hetzelfde oordeel. In de uitspraken gaat het alleen om twee soorten emissiearme stallen, de typen A1.13 en A1.28 op de Regeling ammoniak en veehouderij (RAV)-lijst, stelt de Raad van State.

De natuurorganisaties Mobilisation for the Environment en Vereniging Leefmilieu voerden aan dat emissiefactoren de werkelijke stikstofuitstoot onderschatten.

Uit twee wetenschappelijke onderzoeken blijkt dat de stikstofuitstoot uit emissiearme stallen waarschijnlijk hoger is dan waarvan in de regelgeving wordt uitgegaan. De rekenwaarden, ofwel emissiefactoren, die worden gebruikt om de stikstofuitstoot te berekenen, bieden daarom te weinig zekerheid dat de natuur geen schade oploopt.

Bij het verlenen van nieuwe natuurvergunningen voor stallen die in deze zaken centraal staan, mag daarom geen gebruik meer worden gemaakt van deze emissiefactoren. Dat betekent dat melkveehouderijen met dit type stal alleen een natuurvergunning kunnen krijgen als uit een zogenoemde passende beoordeling blijkt dat de natuur geen schade oploopt.

Vergunningverlening bemoeilijkt

De vergunningverlening in de melkveehouderij wordt hierdoor nog verder bemoeilijkt, maar volgens de Raad van State laten Europese natuurbeschermingsregels waaraan Nederland zich heeft gebonden een andere uitkomst niet toe. Het is daarom belangrijk dat het door de minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit aangekondigde onderzoek naar de effectiviteit van emissiearme stallen snel duidelijkheid biedt, geeft de raad aan.

Er mag op grond van de Europese natuurbeschermingsregels alleen toestemming worden gegeven voor (uitbreiding van) een melkveehouderij als zeker is dat beschermde natuur daardoor geen schade oploopt. Die vereiste zekerheid wordt nu gezocht door de verwachte stikstofuitstoot van melkveestallen te berekenen met de emissiefactoren uit de Regeling ammoniak en veehouderij.

Twijfel over effectiviteit

Uit een rapport van het Centraal Bureau voor de Statistiek blijkt dat moet worden getwijfeld aan die emissiefactoren. Ze zouden de stikstofuitstoot van emissiearme stallen in werkelijkheid flink onderschatten. Zolang twijfel bestaat over de effectiviteit van emissiearme stallen kan de stikstofuitstoot niet met de vereiste zekerheid in kaart worden gebracht.

LTO Nederland spreekt in een eerste reactie van een 'teleurstellende uitspraak' die boeren verder in onzekerheid brengt. 'De juridische borging van de emissienormen van twee staltypen is onvoldoende. De rol van innovatie bij verduurzaming staat terecht niet ter discussie, slechts de zekerheid van de emissiefactor bij specifieke stallen.'