Melkveehouder Geert Hol: 'Sorghum is het net niet'

'Of sorghum het bij droogte beter doet dan mais? Nee, door de bank genomen zijn de rassen die we in Nederland telen niet minder gevoelig voor droogte dan mais', zegt onderzoeker Nick van Eekeren van het Louis Bolk Instituut. Hij is al tien jaar betrokken bij de sorghumteelt in Nederland. Het gewas is volgens hem nog steeds kansrijk, maar het vergt nog verdere veredeling.

Sorghum is een tropisch gewas dat goed groeit in droge gebieden, wereldwijd. Zelfs op de dorre savannes voorziet de plant de lokale bevolking van voedsel en veevoer.

Eenjarige graansoort

Het is een eenjarige graansoort en afhankelijk van het ras kan de plant 3 meter hoog worden. De bladeren lijken op die van mais, de stengel is iets dunner en in plaats van een kolf heeft sorghum een pluim vol korrels.

Het zou een mooi derde gewas naast mais en gras kunnen worden. 'Het kan veerkracht en stabiliteit in je bouwplan brengen en risico's spreiden', zegt Van Eekeren.

Droogte

Juist in jaren van droogte had de onderzoeker verwacht dat sorghum zich van mais zou onderscheiden. 'Volgens de internationale literatuur zouden de planten dieper wortelen en per kilo drogestofproductie 25 procent minder water nodig hebben dan mais. Maar dat vinden we niet terug bij de huidige rassen onder Nederlandse omstandigheden.'

Een opvallend verschil is dat sorghum bij hitte en droogte niet het loodje legt. De planten komen in een soort slaapstand terecht en na een beetje regen herpakken ze zich. De sorghum begint met een hergroei en vormt soms zelfs nieuwe pluimen. Mais daarentegen wordt bij langdurige droogte noodrijp.

Mengteelt

Een melkveehouder die jarenlang sorghum op zijn lichte zandgrond teelt, is Geert Hol uit het Brabantse Odiliapeel. Dit jaar combineerde hij mais met sorghum in een mengteelt. 'Het is niet geweldig gelukt', geeft hij toe. 'De sorghum bleef wel iets langer groen, maar het blijft een levend gewas. Het heeft water nodig.'

Ook over de andere jaren, waarin hij louter sorghum op een perceel teelde, is hij niet wildenthousiast. 'Het bestrijden van onkruid is één ding. Hanepoot lijkt te veel op sorghum, dus na een bespuiting krijgt het gewas een flinke tik', zegt Hol. Daarnaast blijft de voerderwaarde achter bij die van mais.

Twee typen

Grofweg zijn er twee typen sorghum: de graanachtige en de grasachtige. De eerste is iets korter, rond 180 centimeter. Hol: 'Het zetmeelgehalte van zo'n graanachtige komt in de buurt bij die van mais, zo'n 340 gram. Maar je oogst slechts 10 ton droge stof per hectare.'

De grasachtige geeft 15 tot 16 ton droge stof per hectare, schat de melkveehouder. Dit gewas ruikt zoet en de koeien vreten het graag. Maar een zetmeelgehalte van nog geen 200 gram is te mager. 'Sorghum is het net niet. Je mist de energie en eiwit. Dat had ik bij bepaalde rassen wel verwacht', besluit de teler.