LTO: afbouw derogatie betekent einde voor kringlooplandbouw

LTO zet grote vraagtekens bij de perspectiefbrief die vanuit Staghouwer nog wordt verwacht. Met afschaffing van de derogatie raakt kringlooplandbouw buiten bereik en krijgt het verdienvermogen van boeren en tuinders volgens de boerenbelangenorganisatie een grote klap te verduren. Ook komt met dit pakket deelname aan gebiedsprocessen verder onder druk te staan, stelt de agrarische belangenbehartiger.

Om die reden moet de minister terug naar Brussel om nieuwe afspraken te maken met de Europese Commissie, vindt LTO. 'Boeren en tuinders willen meewerken aan oplossingen voor de vraagstukken waar de sector voor staat, maar het wordt ons zo langzamerhand onmogelijk gemaakt. Met het afschaffen van de derogatie wordt kringlooplandbouw een utopie', zegt Joris Baecke, portefeuillehouder Bodem & Water bij LTO Nederland.

'Daarnaast is derogatie een essentiële bouwsteen voor het verbeteren van de waterkwaliteit en betekent afschaffing ervan een enorm inkomensverlies voor veel ondernemers. Het is echt de vraag wat Staghouwer in zijn perspectiefbrief nog kan bieden, want op deze manier raakt elk perspectief voor de sector steeds verder uit het zicht', stelt Baecke.

Gevolgen enorm

LTO noemt de brief van de minister waarin hij het derogatiebesluit bekendmaakt 'weinig concreet', maar toch is eruit op te maken dat de gevolgen voor alle sectoren en regio's enorm zijn. Boeren zullen vele duizenden euro's extra aan kunstmest aankopen en oplopende mestafzetkosten tot tienduizenden euro's zijn hiervan het gevolg.

'Gezien de huidige energiecrisis zeer onwenselijk. Veel ondernemers zullen per 2023 of de jaren daarna niet meer deelnemen omdat het simpelweg niet meer interessant is. Ook wordt het alleen maar moeilijker om invulling te geven aan grondgebondenheid', stelt LTO.

De consequentie is dat straks geen asperges, prei of broccoli meer worden geteeld in Nederland, vreest de agrarische belangenbehartiger. Ook wordt met het besluit geen blijk van erkenning gegeven aan inspanning van de pluimvee- en varkenssector en draagt het niet bij aan het verbeteren van de waterkwaliteit. De gevolgen van de in de Kamerbrief genoemde aanpassing van bufferstroken zijn volgens LTO nog 'giswerk', omdat door het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit eerder is gecommuniceerd dat het zevende actieprogramma Nitraatrichtlijn hierin leidend is.

Wat LTO betreft kan het in ieder geval niet zo zijn dat er vele tienduizenden hectares buiten de landbouw worden geplaatst. 'Ook is het nog maar de vraag of de maatwerkaanpak qua oppervlaktewaterkwaliteit voor hele gebieden en sectoren nog nut heeft.' Ten slotte constateert de boerenbelangenorganisatie dat kunstmestvervangers geen onderdeel zijn van de derogatie. 'Het kan nog jaren duren voordat er duidelijkheid komt over kunstmestvervangers ondanks vijftien jaar discussie, onderzoek en praktijkervaring. Zonder kunstmestvervangers komt circulair ondernemen in het gedrang.'

Doekje voor het bloeden

'In de brief spreekt Staghouwer over een subsidieregeling. Deze is ronduit onvoldoende en alleen gericht op bedrijven met grasland, terwijl de consequenties alle bedrijven raken en zij hier ook aanspraak op zouden moeten kunnen maken. Op deze manier is de regeling alleen maar een doekje voor het bloeden', vervolgt Baecke.

'De Nederlandse overheid zal terug naar Brussel moeten om daar met de vuist op tafel te slaan en nog steviger te onderhandelen. Zoals eerder aangegeven, is op deze manier de derogatie binnenhalen een schijnoverwinning. Het moet anders en het moet beter. Wat nu voorligt, is een grote streep door kringlooplandbouw, perspectief en verdienvermogen', zegt de LTO-portefeuillehouder Bodem & Water.