Staghouwer: 'Einde derogatie grote klap op boerenerf'

Nieuws Politiek Tys Hallema 05 sep 2022 om 14:21uur

Het verliezen van de derogatie op het uitrijden van mest heeft een forse impact op de boerenbedrijven die gebruikmaken van de derogatie. Dat zegt landbouwminister Henk Staghouwer. 'Ik besef dat het een grote klap is op het boerenerf', aldus de minister.

Nederland haalt de doelen op het gebied van waterkwaliteit niet. Ook heeft ons land niet kunnen laten zien dat het beter wordt. Om die reden wilde Brussel de derogatie die Nederland – net als Vlaanderen, Denemarken en Ierland – heeft, niet langer verlenen.

Volgens Staghouwer hebben zijn ambtenaren en hijzelf de afgelopen maanden intensief onderhandeld met Brussel over behoud van de derogatie. 'Het waren zware onderhandelingen. We hebben de deur platgelopen in Brussel. De Europese Commissie wilde helemaal geen derogatie meer voor Nederland. De afbouwregeling is het maximale resultaat.'

• Lees ook: Nederland verliest derogatie op mestbeleid per 2026

In 2026 is het helemaal klaar met de derogatie. Tot die tijd geldt een afbouwregeling, waarbij er telkens minder kilo's mest per hectare mogen worden uitgereden. Vanaf 2026 geldt het maximum van 170 kilo per hectare dat ook voor andere landen in de Europese Unie geldt.

130 miljoen euro

Om de pijn voor derogatieboeren enigszins te verzachten, heeft het kabinet een bedrag van 130 miljoen euro gereserveerd voor financiële compensatie tijdens de transitieperiode. Dat komt omgerekend neer op ongeveer 10.000 euro per bedrijf. 'Het is geen mooie boodschap, maar met dit bedrag willen we meedenken met de sector. Maar het valt niet te ontkennen dat het een grote klap is voor de bedrijven die het aangaat', zegt Staghouwer. 'Mestafvoer kost geld. De financiële gevolgen op het erf zijn groot.'

Hoe de transitievergoeding exact wordt vormgegeven, is nog niet bekend. Daarvoor heeft de minister tot 1 januari 2023 de tijd. Vanaf dat moment kunnen boeren zich aanmelden voor de compensatieregeling. Wel duidelijk is dat deze is gekoppeld aan blijvend grasland.

Doelen halen

Staghouwer geeft aan dat een van de argumenten in de onderhandelingen was dat de Nederlandse landbouwsector al veel op zich af krijgt en of de derogatie om die reden niet in stand kon worden gehouden. 'Maar Brussel kon niet wachten. Het halen van doelen stond voorop. Dan is dit de enige mogelijkheid.'

Op 15 september beslist het Nitraatcomité definitief over het derogatiebesluit dat nu voorligt. Staghouwer verwacht dat het voorgenomen besluit dan definitief wordt. 'Het kan niet ineens een jaar eerder worden. Ook verwacht ik geen problemen op het gebied van staatssteun. De regels voor de transitie werken we samen uit met Brussel.'