Droogte ook in Flevoland groeiend probleem

Extreem droge periodes zullen rond 2050 twee keer zo vaak voorkomen, ongeveer eens in de tien tot vijftien jaar, verwacht het waterschap. Daarbij zal het inlaten van IJsselmeerwater dan niet altijd meer mogelijk zijn. Het waterschap heeft de gevolgen van een toenemende watervraag bij minder aanbod daarom in beeld laten brengen door enkele gespecialiseerde onderzoeksbureaus.

In de huidige situatie treden in Flevoland bij aanhoudende droogte nu nog geen of alleen lokaal knelpunten op in het beheer van het oppervlaktewater. Dat komt doordat voldoende water kan worden aangevoerd uit het IJsselmeer en ook nog eens kwelwater beschikbaar is. De te verwachten watertekorten zijn in de Noordoostpolder groter dan in Zuidelijk en Oostelijk Flevoland, stellen de onderzoekers.

Grondwaterstanden

Ook zijn de tekorten in de lagere delen groter dan in de hoger gelegen delen. Daarnaast zakken de grondwaterstanden in de toekomst verder uit. Dat kan oplopen tot een halve meter ten opzichte van de huidige situatie. Inmiddels wordt door boeren al wel op grotere schaal hinder ondervonden van de aanwezige zoutconcentraties. Binnen het beheergebied bestaat echter een grote variatie in de chloridegehaltes.

Dat heeft te maken met de samenstelling van de ondergrond en de herkomst van het (kwel)water. Als minder IJsselmeerwater beschikbaar is voor doorspoeling, nemen de zoutconcentraties in het oppervlaktewater naar verwachting toe. Dat water wordt dan doorgespoeld bij een verhoogde zoute kwellast, stellen de onderzoekers vast. Door de afname van zoute kwel in bepaalde gebieden in Flevoland varieert het effect ook per locatie en per gewas.

Waterkwaliteit

Zo blijkt uit het onderzoek dat als de verandering in zoute kwel doorzet naar het oppervlaktewater, de waterkwaliteit in de toekomst waarschijnlijk voldoende blijft voor de beregening van suikerbieten, tarwe en gerst. Het gebied ten zuiden van Lelystad, tussen de Larservaart en de Knardijk, voldoet momenteel niet voor beregening van wortelen, aardappelen en uien. Het water wordt daar in de toekomst juist zoeter, waardoor het meer geschikt wordt voor deze gewassen.

Daarnaast is de verwachting dat het zuiden van de provincie minder zout wordt, uitgezonderd het gebied tussen de Ooievaarstocht en de Roerdompstocht. Wellicht wordt het in de toekomst mogelijk om tulpenbollen en fruit te beregenen in deze gebieden, aldus waterschap Zuiderzeeland.

Gebiedspartners

Het gebied tussen Lelystad en Dronten wordt daarentegen zouter en wordt dus minder bruikbaar voor de teelt van zoutgevoelige gewassen. Het waterschapsbestuur bespreekt dit najaar de ins en outs van het rapport over waterbeschikbaarheid. Ook worden de uitkomsten gedeeld met gebiedspartners, zoals gemeenten en natuurbeheerders, en wordt gewerkt aan oplossingen.

Die oplossingen kunnen volgens de rapporteurs liggen in het meer vasthouden van water in de bodem, vergroten van de doorspoelingsmogelijkheden of het areaal wateraanvoergebied. Een meer flexibel peilbeheer van het IJsselmeer behoort ook tot de mogelijkheden.

Dat geldt ook voor de inzet van nieuwe landbouwtechnieken of aanpassing van teelten. 'We zullen de afweging moeten maken tussen individueel versus collectief belang. En als het gaat om ruimtelijke ingrepen, dan is de provincie aan zet', zegt woordvoerder Johan Pieters van het waterschap.