De Vries: 'Voor natuur maakt het niet veel uit of doelen in 2030 of 2035 worden gehaald'

Wat vindt u van de uitspraken van Hoekstra?

'Het kan in ieder geval voor draagvlak onder boeren zorgen zodat er nu eindelijk iets gaat gebeuren. Wetenschappelijk gezien kan geen mens antwoord geven op de vraag wat het verschil is in het effect van stikstofreductie op de natuur wanneer de doelen in acht, tien of twaalf jaar worden gerealiseerd.

Dat het wetenschappelijk niet zoveel uitmaakt of je 4 of 6 procent reductie per jaar haalt, is geen vrijbrief om niet met de reductie te beginnen

Wim de Vries, hoogleraar milieusysteemanalyse van Wageningen University & Research

'Dat het wetenschappelijk niet zoveel uitmaakt of je 4 of 6 procent stikstofreductie per jaar haalt, is geen vrijbrief om niet met de stikstofreductie te beginnen. Het is vreselijk belangrijk dat in gebieden in bijvoorbeeld Noord-Brabant, met de hoogste overschrijding, de reductie wel zo snel mogelijk wordt ingezet. Liever gisteren dan vandaag. De patiënt is er erg ziek.'

Wat is uw kritiek op de uitspraken?

'Dat Hoekstra de kritische depositiewaarde (KDW) waarde van tafel wil. Die vormt een belangrijk basis voor de 50 procent emissiereductie waar hij wel aan wil vasthouden. Dat vind ik niet logisch. Daar heb ik veel moeite mee.'

Waarom heeft u daar moeite mee?

'Het argument dat de KDW te veel onzekerheden met zich zou meebrengen is niet overtuigend. De KDW is een norm die heel goed is onderbouwd, beter dan vele andere normen. Het is geen heilige graal, maar een grenswaarde met inderdaad een bepaalde onzekerheid. Onzekerheden zijn er overal. Het betekent dat de waarde lokaal hoger maar ook lager kan zijn.

'Als je een piloot vraagt hoe groot de kans is dat het vliegtuig neerstort, en hij geeft een dat die kans tussen een miljardste en een derde ligt, dan stapt geen hond dat vliegtuig in.

'Iedereen rekent dan ook met de kans van een derde dat het vliegtuig neerstort. Het is een bekend principe om met het wijzen op onzekerheden zaken op de lange baan schuiven. Dat is het beroerdste wat er is. Want de negatieve effecten van stikstof op natuur zijn overduidelijk '

Wat moet er gebeuren om de doelen te halen?

'Perspectief bieden aan ondernemers door met een goed verdienmodel te komen. Er is drie jaar over stikstofreductie gepraat, maar nog weinig gebeurd. De 60 procent ammoniakreductie is vooral gehaald met laaghangend fruit, met name door niet meer bovengronds mest uit te rijden.

'Wanneer je boeren voorstelt dat ze met 20 procent minder dieren, 25 procent meer gaan verdienen, dan zijn de protesten morgen over. Dan halen we een extensivering van de veestapel in een jaar en in combinatie met innovaties lukt de volledige emissiereductie dan ook wel in acht jaar.'