Onderzoek moet perspectief graszaadteelt aantonen

Het motto van het onderzoek is 'Koester graszaadteelt in uw bouwplan'. Het publiek-private samenwerkings (PPS)-project gaat deze zomer van start en heeft een looptijd tot en met 2026. De overheid neemt 50 procent van de onderzoekskosten voor haar rekening vanuit Topconsortium Kennis & Innovatie (TKI)-gelden. De rest wordt bijgedragen door de werkgroep Graszaad en Graszoden.

Dit is een werkgroep met vertegenwoordigers van bedrijven die graszaad contracteren en vertegenwoordigers vanuit telersorganisaties. Het budget van de werkgroep is gebaseerd op een bijdrage per hectare graszaadteelt. De werkgroep wordt ondersteund door Brancheorganisatie Akkerbouw en Plantum.

Ecologische kenmerken

In het project wordt gekeken naar vijf aspecten van de teelt: mechanische onkruidbestrijding, organische bemesting, klimaat, biodiversiteit en rentabiliteit. Over het laatste aspect meldt de werkgroep dat, naast de commerciële waarde van graszaad, andere specifieke en met name ecologische kenmerken in de teelt een belangrijke bijdrage kunnen leveren. Dit betreft onder meer de vastlegging van CO2, beschutting voor flora en fauna en de landschappelijke inpassing.

Voor mechanische onkruidbestrijding is in het voorjaar van 2022 al gestart met proeven op twee percelen Engels raaigras. Op beide percelen was in het najaar een chemische onkruidbestrijding uitgevoerd. In het voorjaar is de werking van een rolcultuureg en rolschoffel vergeleken met de werking van een wiedeg en een object met alleen chemische onkruidbestrijding. Na een eerste beoordeling blijkt dat ondanks de moeilijke omstandigheden voor mechanische onkruidbestrijding, de stand van het gewas in deze objecten nu mooier is.

In september worden proeven aangelegd voor het toedienen van drijfmest in de graszaadteelt. Het is prijstechnisch nu wel interessant om dure kunstmest te kunnen vervangen. Om schade aan het gewas te voorkomen bij de mestinjectie, kan het nuttig zijn de rijenafstand aan te passen op de injectoren. Eerder onderzoek toonde al aan dat graszaad wat breder zaaien nauwelijks ten koste gaat van de zaadopbrengst.

Bijdrage aan duurzaamheidsdoelen

Het project analyseert ook de algehele duurzaamheid van graszaad ten opzichte van andere akkerbouwgewassen. Hierbij wordt gekeken naar het effect op het klimaat en onder andere de CO2-uitstoot, de natuurlijke hulpbronnen die nodig zijn en het effect op de biodiversiteit. Via deze analyse wordt in beeld gebracht in welke mate graszaadteelt kan bijdragen aan de verschillende duurzaamheidsdoelen.

In vervolg op een eerder project worden biodiversiteitsmaatregelen onderzocht die graszaad aantrekkelijk maken als rustplek voor vogels. Daarbij kan ook de aanleg van bloemenstroken een bijdrage leveren. De teelt wordt hiermee volgens de werkgroep Graszaad en Graszoden natuurinclusief.

Risico's in beeld

Maar de maatregelen voor het verbeteren van de biodiversiteit mogen niet leiden tot negatieve effecten, zoals veronkruiding of de aanwezigheid van ongedierte. Deze risico’s worden binnen de PPS in beeld gebracht.

Belangrijk is uiteindelijk dat een duurzame teelt van graszaad ook een goed saldo moet opleveren. Tegen het einde van het project in 2026 wordt het effect van allerlei onderzochte maatregelen op kosten en inkomsten berekend. De werkgroep verwacht dat het moet lukken om tot een rendabele teelt te komen die duurzaam en toekomstbestendig is en past binnen de Green Deal.