Adviseurs kritisch over stoppersregelingen

De 'perspectiefbrief' (zie kader) van minister Henk Staghouwer van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit bevat onder meer een overzicht van alle lopende regelingen waarvan boeren gebruik kunnen maken. De VLB heeft via een internetconsultatie gereageerd op de twee regelingen voor bedrijfsbeëindiging die in de perspectiefbrief zijn opgenomen.

Dit zijn de Landelijke beëindigingsregeling veehouderijlocaties (Lbv) en de tweede tranche van de Maatregel Gerichte Aankoop en beëindiging (MGA-2). De Lbv is een vrijwillige subsidieregeling bedoeld voor veehouderijen in sectoren met productierechten en waarvan de totale stikstofdepositie op voor stikstof gevoelige en overbelaste Natura 2000-gebieden een bepaalde drempelwaarde overschrijdt.

Veehouders die voldoen aan de voorwaarden kunnen in aanmerking komen voor een vergoeding van 100 procent van het waardeverlies van de productiecapaciteit (gebaseerd op de leeftijd en oppervlakte van de stallen) en van het definitief door te halen productierecht. De vergoeding voor latere subsidieregelingen zal lager zijn, voorspelt Staghouwer. Voor de Lbv is 700 miljoen euro beschikbaar.

Onteigening

De VLB vraagt zich af in hoeverre de regeling daadwerkelijk vrijwillig is. In de Kamerbrief van 1 april staat immers dat dwingender maatregelen zoals onteigening worden ingezet als vrijwillige regelingen niets opleveren. Op dit moment is echter onduidelijk onder welke voorwaarden en in welke gebieden in de toekomst de maatregel 'onteigening' wordt ingezet. 'Vrijwillig betekent onder de gegeven omstandigheid niet vrijblijvend', schrijft de VLB.

De vereniging is van oordeel dat een agrariër op dit moment geen goede afweging kan maken of het verstandig is om wel of niet deel te nemen aan de Lbv. Doorgaans is het financieel gezien interessanter om nog een aantal jaren 'door te boeren' en te wachten op onteigening met de daarbij behorende schadeloosstelling. De VLB bepleit daarom om de veehouders voor openstelling (eind dit jaar) van de Lbv duidelijkheid te verschaffen over hun positie.

250 miljoen

Bij de MGA kunnen provincies een vergoeding verstrekken voor de beëindiging van veehouderijen waarvan de stikstofdepositie op een specifiek overbelast Natura 2000-gebied wordt overschreden. Provincies benaderen veehouders voor deze regeling. Voor de MGA-2 is 250 euro miljoen gereserveerd. Staghouwer voegt hier aan toe dat er mogelijk aanvullend budget voor de regelingen wordt gezocht.

De VLB vindt dat er een juridische oplossing noodzakelijk is omdat het land op slot zit, maar toont zich kritisch op deze regeling. Volgens de organisatie is opkoop van agrarische bedrijven niet het antwoord op de vraag wat het beste is voor de natuur en voor de agrarische sector, maar op welke manier de overheid de woningbouw, wegenaanleg en industrie weer van het slot af kan krijgen.

Toename procedures

De vereniging voorziet dat 'de door de overheid gekozen oplossing niet zal werken en zal leiden tot een toename van procedures. Procedures die ook door boeren gevoerd zullen gaan worden, die jaren gaan duren en dus niet zullen bijdragen aan een oplossing op korte termijn.'

De VLB hoopt op aanpassing van de regelingen voor het vervolgtraject en heeft daar suggesties voor gedaan. De organisatie is van mening dat innovatie daarin een grotere rol moet hebben, omdat de veehouderij met technische oplossingen een groot handelingsperspectief heeft.