Europese Commissie: klimaatheffing op voedselimport mag van WTO

De heffingen moeten zorgen voor een gelijk speelveld met voedingsmiddelen die binnen Europa onder strenge regelgeving worden geproduceerd. Lange tijd hebben boeren en tuinders gevraagd om gelijke productiecriteria of extra heffingen op 'goedkope' levensmiddelen uit niet-EU-landen, vooral om de eigen Europese markt af te schermen.

Invoering van zulke 'invoerboetes' is in principe niet toegestaan door de WTO, omdat zoiets 'concurrentievervalsend' en 'bevoordeling van de eigen bedrijven' is. Maar nu de Europese Unie met de Green Deal en de boer-tot-bordstrategie nieuwe normen voor dierenwelzijn, biodiversiteit en gezondheid invoert, is de EU van plan zulke nieuwe klimaatcriteria ook te eisen voor importvoedsel. Als landen daar niet aan voldoen, mag de EU extra heffingen opleggen om weer een 'gelijk speelveld' tot stand te brengen.

Eis van boerenbonden

De Oostenrijkse Europarlementariër Simone Schmiedtbauer (ÖVP/EVP) spreekt van een 'etappeoverwinning'. Voor het eerst komt er nu een positief signaal van de Europese Commissie voor 'spiegelclausules' in handelsovereenkomsten. Vooral Frankrijk heeft zich daar het laatste halfjaar sterk voor gemaakt.

'De Europese Commissie is niet langer tegen het project. Dit is een etappezege waarop we onze verdere inspanningen zullen bouwen', zegt de Europarlementariër. 'Het wordt hoog tijd dat de Europese Commissie begrip krijgt voor de eis van boerenbonden dat productienormen voor Europese boeren ook moeten gelden voor geïmporteerde landbouwproducten en levensmiddelen', legt Schmiedtbauer uit in een artikel op de site van de Oostenrijkse boerenbond STBB.

'Dezelfde productienormen voor geïmporteerde producten – dat is wat lokale boeren eisen en ze verdienen het. Dit versterkt de concurrentiekracht van Europese boeren en helpt een regionale aanpak van de landbouw om een doorbraak te realiseren. Consumenten, dieren, milieu en klimaat profiteren hiervan en last but not least niet in de laatste plaats wij boeren', zegt Schmiedtbauer.

Proef op de som

Landbouwcommissaris Janusz Wojciechowski stelt de 27 LNV-ministers maandag in Luxemburg voor om nu 'zaak-voor-zaak' de proef op de som te nemen. Een bijbehorend testrapport van de Europese Commissie is onlangs gepubliceerd. De Europese Commissie zal de ministers informeren over de raadpleging die tussen januari en maart onder stakeholders is gehouden.

Om de juridische houdbaarheid in de praktijk uit te proberen, zou er een 'case-by-case evaluatie' moeten komen. De Nederlandse landbouwminister Henk Staghouwer liet vorige week in een Kamerbrief weten dat hij de proefondervindelijke 'case-by-case'-aanpak steunt. Wel wijst hij erop dat het niet alleen de kwaliteit is die de prijs bepaalt, maar dat er per land ook verschillende omstandigheden zijn.