Nieuwe strategieën bestrijden knolcyperus

De knolcyperus is een plant die tot de cypergrassenfamilie behoort en wordt gezien als een hardnekkig onkruid dat zichzelf in een rap tempo vermeerdert. In principe kan het kruid in elke teelt voorkomen, maar de meest genoemde teelten, zoals mais, bieten en aardappelen, zijn de 'gevaarlijkste'. In deze grondteelten kan het onkruid zich supersnel verspreiden.

De LLTB en het Proef- en Vormingscentrum voor de Landbouw (PVL) in het Belgische Bocholt zitten samen met Brancheorganisatie Akkerbouw in een project om methodes te ontwikkelen voor de bestrijding van de knolcyperus. Volgens Guido Schriever van de LLTB en Shana Clercx van PVL zit het onkruid door heel Nederland. 'Niemand heeft het, maar overal zit het', stellen zij.

Taboe

De bestrijding van knolcyperus in Nederland is volgens de partijen lastig. 'In Nederland heerst een taboe op knolcyperus. Boeren en tuinders melden niet dat ze knolcyperus hebben, want dan krijgen ze een teeltverbod van drie jaar opgelegd. Dat teeltverbod krijgen we maar niet weg. Mede omdat veel van de Nederlandse teelt wordt geëxporteerd en je ook met Europese wetgeving hebt te maken', zegt Schriever.

'Dat maakt het moeilijk om stappen te maken in de aanpak van het kruid. Want hoe kun je iemand adviseren over iets dat er volgens hem of haar niet is? Maar ondertussen blijft het kruid zich wel uitbreiden.'

België

Ook in België kennen ze de problemen van de knolcyperus, maar daar geldt geen teeltverbod. 'Hier zwijgen mensen ook wel over het feit dat ze knolcyperus op het land hebben, maar niet zoals in Nederland. Het teeltverbod werkt hier niet, want 'niemand heeft het', maar de individuele aanpak is ook niet ideaal', licht Clercx toe.

'Er heerst een bestrijdingsplicht bij ons, maar er is geen controleorgaan dat hierop toeziet, met als gevolg dat sommige eigenaren er geen aandacht aan schenken en het onkruid ongebreideld laten vermeerderen. Dit tot ergernis van de buurman, die wel stappen onderneemt om het onkruid terug te dringen op zijn perceel. Dergelijke situaties kunnen nergens worden gemeld, dus de buurman staat machteloos.'

Gewasbeschermingsmiddelen

Een andere factor waar de strijd tegen het onkruid mee te maken heeft, zijn gewasbeschermingsmiddelen. 'Tussen Nederland en België zit een verschil in wat is toegestaan wat betreft het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen. Richting de toekomst wordt het lastig, omdat nog eens de helft van de werkzame stoffen binnen een paar jaar niet meer is toegestaan in Europa. Er blijft dan maar bitter weinig over', licht Schriever toe.

Doordat het onkruid in België 'is toegestaan, kan op Belgische grond worden gekeken naar methodes om het te bestrijden. Partijen werken daar dan ook hard aan.

Vingers met 3.000 volt

'We zijn nu bezig om het onkruid met chemische producten te behandelen en hebben proeven met elektrofysisch wieden gedaan. Dat laatste doen we door middel van een soort vingers met 3.000 volt over het plantje te laten gaan. De elektriciteit wordt via de grond geleid waarmee je de plant laat ploffen', legt Clercx uit.

'Dit werkt helaas nog niet zoals we willen. De resultaten lossen onze hoop niet volledig in, maar ik schrijf de methode niet af. Onze resultaten komen van één zandperceel en er valt nog veel te leren over deze techniek.'

Andere technieken

Tijd om met nieuwe plannen en andere technieken te komen. Zo kijkt PVL naar de opties met stomen, het aanleggen van een vals zaaibed en de inpassing van mechanische onkruidbestrijding.

Volgens Schriever liggen er ook kansen in de bouwplannen van telers en geïntegreerde methodes. 'We moeten dingen opbouwen bij bepaalde teelten en kijken naar de mogelijkheden in de verschillende stappen in de teelt.'

'Vroeger was er voor de telers alleen maar de vraag: wat gaan we spuiten? Nu liggen er vragen als: wanneer gaan we planten, wat gaan we spuiten, wanneer gaan we een voor- en nabewerking uitvoeren en welke groenbemester kiezen we', voegt Clercx daaraan toe.

Concessies

Onderdelen in het bouwplan aanpassen betekent wel dat telers concessies moeten doen in de opbrengst. 'De omslag moet worden gemaakt dat zij denken: oké, ik heb wat opbrengst gemist, maar ik heb het plantje bestreden. Dat is lastig, maar daar kunnen wij een bijdrage aan leveren door erover te communiceren met elkaar en mogelijkheden te proberen', zegt Schriever.

'We moeten alles op een andere manier aanvliegen. We moeten in het bouwplan kijken, maar voor welk gewas is nog de vraag. Maar we moeten wel door.'

Een andere optie waarnaar gekeken gaat worden, is de inzet van robots. 'Hierin zitten we nog in een prille beginfase', zegt Schriever. 'Maar als we robots kunnen instellen in wat ze juist wel of juist niet uit de grond moeten halen, dan zou daar best weleens toekomst in kunnen zitten', voegt Clercx daaraan toe. 'Maar eerst moeten we het stilzwijgen van de telers zien te doorbreken', concluderen de twee.