Vermenging boven- en onderwereld treft ook agrarische sector

Gemeente Beekdaelen hield onlangs in samenwerking met het Platform Veilig Ondernemen een bijeenkomst in Schimmert over criminaliteit in het buitengebied. Hiervoor waren ook LLTB-leden uitgenodigd. De aanwezige agrarisch ondernemers kregen volop tips aangereikt om criminaliteit en ondermijning te herkennen.

Ondermijnende criminaliteit neemt toe en raakt steeds vaker de agrarische sector. Boeren krijgen bijvoorbeeld verzoeken van drugscriminelen om leegstaande stallen of loodsen te verhuren tegen aanlokkelijke tarieven. Niet zelden volgen bedreigingen, intimidaties of worden afhankelijkheidsrelaties gecreëerd.

Drugsgeld witwassen

Tijdens de avond draaide het vooral om de vraag hoe criminaliteit in het buitengebied is te herkennen en wat ondernemers hieraan kunnen doen. Ook werd ingegaan op de toenemende ondermijning: de vermenging van de boven- en onderwereld, waarbij reguliere ondernemingen steeds vaker worden gebruikt om drugsgeld wit te wassen.

De urgentie van het onderwerp bleek ook uit het feit dat gedeputeerde Madeleine van Toorenburg (CDA) van provincie Limburg aanhaakte bij de bijeenkomst. Zij begon haar speech met een treffend voorbeeld: 'Jaren geleden, toen ik nog Tweede Kamerlid was, bezocht ik een boer. Hij vertelde dat een tijd geleden een grote Mercedes zijn erf op was komen rijden', zegt ze.

'Daaruit stapten mensen die aangaven dat ze zijn schuur wilden huren. Hij jaagde hen weg, maar vond het wel verdacht. Enkele uren later kreeg hij een sms van zijn zoon. Er stond iemand aan de deur die vroeg of hij eens met zijn vader wilde praten over de verhuur van die schuur. Dan komt het wel heel dichtbij en wordt het toch een ander verhaal.'

Haarvaten van de samenleving

Volgens Van Toorenburg probeert de georganiseerde misdaad steeds meer door te dringen in de haarvaten van de samenleving. 'Het is ingewikkeld om dat tegen te gaan. Dat kunnen overheden en politie niet alleen. Daar hebben we burgers en ondernemers bij nodig. Zij zien wat er gebeurt en waar iets niet klopt', licht zij toe.

'Maar dan moeten we u wel helpen signalen te herkennen, moet u weten waar u terechtkunt en ervoor zorgen dat u zich veilig genoeg voelt om aan de bel te trekken. Daar moet deze avond aan bijdragen.'

Ver-van-mijn-bedshow

Ook Ilse Limpens, paardenhouder in Nuth en bestuurslid van LLTB-regio Zuid-Limburg, sprak de vijftig aanwezigen toe. Zij benadrukte dat ondermijning voor haar en voor veel andere agrarisch ondernemers een ver-van-mijn-bedshow is.

'Ik heb zelfs nog nooit een jointje gerookt. Ik lees regelmatig in de krant dat er weer een drugslab is opgerold, maar denk altijd: bij mij komen ze niet. Dus dan denk ik: waarom hebben we het hier eigenlijk over?' zegt Limpens.

'Maar de verhalen die we vanavond horen en de signalen die we van leden krijgen, tonen aan dat criminaliteit en ondermijning in het buitengebied wel degelijk een probleem zijn. Alhoewel het moeilijk is om hier concrete cijfers aan de te hangen, juist omdat het allemaal onder de radar gebeurt.'

Drugs- en ondermijningscontainer

De aanwezige agrarisch ondernemers namen ook een kijkje in een drugs- en ondermijningscontainer, die buiten was opgesteld. Hierin waren een hennepplantage en een drugslab nagebouwd. Dit in combinatie met het enthousiaste verhaal van directeur Jon Warmerdam van Bureau Drugszaken bracht het onderwerp duidelijk meer tot leven voor de agrarisch ondernemers.

Warmerdam legde tijdens 'kookworkshops' uit hoe verschillende soorten drugs worden geproduceerd en welke signalen zijn te herkennen. 'Kom je bijvoorbeeld ergens veel witte tonnen met rode deksels tegen, waarin je luchtdicht spullen kunt bewaren, wees dan alert. Hierin worden namelijk vaak henneptoppen bewaard', licht hij toe.

Big shoppers

'Daarna worden de toppen geknipt en geseald. Dat gebeurt ook soms in vakantiehuisjes. Als je vervolgens veel mensen met big shoppers naar buiten ziet komen, dan kan dat een signaal zijn. Bij het oprollen van hennepkwekerijen komen we deze big shoppers vaak tegen', zegt de directeur van Bureau Drugszaken.

Ook opvallende witte rook uit de schoorsteen van een loods of schuur kan volgens Warmerdam verdacht zijn. 'Bij de productie van synthetische drug wordt zoutzuur ingezet. Als dit ontsnapt, dan kan dat zorgen voor witte rook', legt hij uit.

Geur

'De productie van drugs brengt een bepaalde geur met zich mee. Om deze te maskeren, zie je vaak dat criminelen hun labs inrichten in de buurt van kippenstallen of visbedrijven, waar het sowieso al sterk ruikt. Dit zijn interessante plekken vanuit crimineel oogpunt gezien', zegt de directeur van Bureau Drugszaken.

Warmerdam benadrukt dat criminelen continu proberen mensen uit de bovenwereld te verleiden. Bijvoorbeeld om een schuur beschikbaar te stellen of iemand een lift te geven voor een interessant bedrag. Het is cruciaal om vanaf het begin de boot af te houden, stelt hij.

'Wanneer je één keer zwicht voor een geldbedrag, kom je er niet meer vanaf en raak je verstrikt in een web van criminaliteit en bedreiging. Dat gebeurt vaak sluimerend. Kortom: je kunt maar één keer nee zeggen. Alleen door samen te werken, kunnen we ondermijning de kop indrukken en voorkomen dat criminelen agrarisch ondernemers benaderen.'