'Stel extensivering verplicht'

Met de aanstelling van een minister voor Natuur en Stikstof en een transitiefonds van 25 miljard euro geeft het nieuwe kabinet terecht hoge prioriteit aan de oplossing van het stikstofprobleem.

Duidelijk is dat de maatregelen moeten leiden tot een aanzienlijke verlaging van de stikstofneerslag in Natura 2000-gebieden. Met minder neemt de Raad van State geen genoegen. Maatregelen om de stikstofuitstoot te reduceren kunnen daarom niet vrijblijvend zijn.

Uitkopen is kostbaar

De melkveehouderij levert een belangrijke bijdrage aan de stikstofuitstoot. Uitkopen van melkveehouderijbedrijven is een kostbare aangelegenheid omdat het om veel, dure, grond gaat. De kosten staan niet in verhouding tot de baten.

In plaats van het uitkopen van melkveebedrijven in en om de Natura 2000-gebieden pleiten wij daarom voor verplichte extensivering van deze bedrijven. Het belangrijkste onderdeel van deze extensivering is de verplichting om op het bedrijf geen kunstmest aan te wenden. Andere maatregelen zijn een maximumaantal koeien per hectare, verplichte weidegang en een lagere bemestingsnorm.

Duurzame band

Het invoeren van deze maatregelen leidt automatisch tot een flinke verlaging van de stikstofneerslag in de Natura 2000-gebieden. Zo'n wijziging zou ook een duurzame band scheppen tussen natuurbeschermers en de melkveehouderijsector in die gebieden.

Uiteraard moeten de betrokken boeren worden gecompenseerd voor deze verplichting tot extensivering. Dit kan door deze bedrijven te belonen voor hun dienst van natuurbeschermer. Daarvoor komen Brusselse fondsen beschikbaar uit de Green Deal en het nieuwe Gemeenschappelijk Landbouwbeleid.

Zo nodig kunnen deze nationaal worden aangevuld vanwege het uitzonderlijk nationale belang dat met deze overgang wordt gediend.

Verdienmodel

Dit Europese perspectief missen wij in de plannen die tot nu toe zijn gepresenteerd. Dat de Europese Unie voor een groot gedeelte meebetaalt aan deze verplichte extensivering, is een groot voordeel van deze aanpak en geeft de betrokken veehouders zekerheid over hun verdienmodel.

Daarnaast geldt dat een significant aantal Natura 2000-gebieden tegen of over onze landsgrenzen ligt waardoor overleg met onze buurlanden noodzakelijk is. Dit is makkelijker met een aanpak die door Brussel wordt gesteund.

Ruilverkaveling

Op deze wijze wordt geen enkel melkveebedrijf gedwongen om te stoppen. Wel is het denkbaar dat er melkveehouders zijn die die de nieuwe extensieve bedrijfscultuur niet zien zitten. Voor hen wordt het financieel mogelijk gemaakt door een systeem van ruilverkaveling een bedrijf te bemachtigen buiten de genoemde gebieden. Dat hoeft niet ver van hun huidige woning te zijn.

Wij verwachten dat deze revolutionaire aanpak op veel bijval van de betrokken boeren kan rekenen, want zij hebben nu een onzeker toekomstperspectief.

Zuivelproducten

Een bron van extra inkomen moet komen van de consumenten van de zuivelproducten van deze bedrijven. Deze producten zullen op de markt worden gebracht met het label Natura 2000. Daarvoor wordt een convenant gesloten met de zuivelindustrie en de supermarkten.

Koopkrachtige consumenten zullen met publiekscampagnes nadrukkelijk worden gewezen op hun morele plicht om Natura 2000-zuivelproducten te kopen.