'Oorlog maakt Nederland collectief armer'

De huidige prijsexplosie is het gevolg van het feit dat de exporten uit Rusland, Belarus en Oekraïne van bijvoorbeeld tarwe, (voer)mais, zonnebloemolie en kunstmest stagneren. Angst dat het Kremlin de gaskraan dichtdraait, zorgt vervolgens voor hoge energieprijzen waardoor de productie en het vervoer van landbouwproducten duurder worden.

Voor de Nederlandse agrofoodsector vallen, afgezien van individuele bedrijven in de sierteeltsector, de gevolgen nog mee. Want de export naar Rusland, Belarus en Oekraïne is minder dan 2 procent van het totaal. De slachtoffers van het conflict zijn vooral de bedrijven die veel energie verstoken.

Het belangrijkste effect van de oorlog is dat de inflatie wordt aangejaagd en het kabinet niet uit de economische crisismodus kan komen. De staatsschuld zal oplopen en Nederland wordt collectief armer. Als de Russische agressie niet ontaardt in een grote Europese oorlog, zal de Europese Commissie op korte termijn moeten constateren dat de plannen voor de agrofoodsector niet toekomstbestendig zijn.

De Europese Commissie streeft naar 'open strategische autonomie'. Dat staat haaks op de negatieve effecten die de Green Deal, de boer-tot-bordstrategie en biodiversiteitsstrategieën op de output hebben.

Onderzoekers van Wageningen University & Research concluderen dat door het verminderen van het gebruik van kunstmest en gewasbeschermingsmiddelen de landbouwopbrengst met 10 tot 20 procent kan verminderen. Daardoor lopen de prijzen verder op en nemen de schaarste en de afhankelijkheid van het buitenland toe. Het gevolg is dat problemen zich naar buiten de EU verplaatsen en de gevolgen van de Oekraïneoorlog extra hard aankomen.

De crisis laat vooral zien dat autonomie belangrijker is dan ooit en dat dit van de Europese Commissie eist om alle plannen tegen het licht te houden.