Gebrek aan goede en tijdloze teeltinformatie

Achtergrond Akkerbouw Jorg Tönjes 18 maa 2022 om 11:41uur

Voor kennis is het verdienmodel vaak kortetermijngewin, zegt Gilles Klompe uit Dreischor. Jammer, vindt hij, want als tijden veranderen is oude kennis meestal gewoon weer actueel. Zijn idee is om het beschikbaar te houden op een toegankelijke plaats, zodat hij samen met zijn CZAV-adviseurs een gezonde bodem en goed bouwplan kiest.

Gebrek+aan+goede+en+tijdloze+teeltinformatie

Akkerbouwer en spruitenteler Gilles Klompe bespreekt zijn plannen graag in het vroege voorjaar met de adviseurs van CZAV. Vorige week maandag praatte hij met Lein de Visser. Voor de spruitenteelt komt op een ander moment een collega-adviseur van De Visser bij Klompe.

De spruitenoogst is in volle gang. De plukmachine rijdt op een perceel van Klompe en kuubskisten op het erf en in de schuur tonen een mooie, verse oogst. De medewerkers verpakken en stickeren de spruiten. 'Het is een drukke periode', zegt de akkerbouwer. 'De spruiten zijn, naast aardappelen, bieten, peulvruchten, uien en graan, ons gewas. Daarnaast ruilen we land met een veehouder voor mais en gras.'

Bietencysteaaltje

Op het eerste gezicht zijn spruiten een ander gewas dan de rest van de teelten, maar volgens Klompe is er wel iets om op te letten. 'Ze vermeerderen het bietencysteaaltje. Bieten hebben daar veel meer last van. Toch moet je dus rekening houden met die eigenschap, bijvoorbeeld door resistente bietenrassen te kiezen. Eigenlijk geldt wat betreft dit aaltje dat we 1 op 4 telen, een vrij intensief bouwplan.'

De tool filtert info bij een vraag over een ziekte of plaag

Lein de Visser, adviseur CZAV

Volgens de teler is het van belang om bij de keuze tussen veel maatregelen het goede te stimuleren, zoals de bemesting, gewasvolgorde, groenbemesters of grondbewerking. Dat vereist kennis. Klompe geeft toe dat het niet meevalt om 'door de bomen het bos te zien', omdat er zoveel is om rekening mee te houden. CZAV-adviseur De Visser herkent dat wel uit zijn eigen praktijk. Hij probeert die kennis gebundeld per vraagsteller aan te bieden.

Het versmallen van het middelenpakket dwingt de telers om te voorkomen in plaats van te bestrijden, als dat mogelijk is. Klompe: 'Een maatregel kan van invloed zijn op je hele bouwplan of de bodemgezondheid. Met minder middelen wordt het belangrijker slim vooruit te denken.'

Goede gesprekspartner

De Visser probeert daarbij een goede gesprekspartner te zijn. 'We hebben het steeds meer over het stimuleren van antagonisten van ziekten en plagen of over de goede effecten van een maatregel op de gewasgezondheid. Denk bijvoorbeeld aan zwavelbemesting tegen rhizoctonia.'

Vanwege de complexiteit van de teelt is De Visser blij met een hulpmiddel als de Gezondgewastool. Alle maatregelen die een teler neemt, bepalen samen hoe gezond het gewas weggroeit. 'Alles zit aan elkaar vast. Chemische, fysische en biologische factoren komen ergens bij elkaar', legt hij uit. Klompe bevestigt dat. Hij zou de volgorde eerder willen omdraaien, omdat de biologische gezondheid van de bodem steeds belangrijker wordt voor de teelt.

Gezondgewastool

Als adviseur duikt De Visser af en toe dieper in de informatie van de Gezondgewastool. Het kan hem helpen zaken op een rij te zetten. Het onderliggende onderzoeksrapport van Aad Termorshuizen en collega's kent hij ook.

Voor De Visser is het werken met de Gezondgewastool handig, omdat het de relevante informatie filtert en in een tabel plaatst. Door op de tabelvakjes te klikken, kan hij de achterliggende informatie bij maatregelen opzoeken in het oorspronkelijke rapport.

De Visser beperkt zich niet tot één informatiebron. Hij vindt het Handboek Bodem en Bemesting en het Handboek Groenbemesters handig en bezoekt de Europese internetpagina Best4Soil. 'Je zou wensen dat dit kennisaanbod goed gebundeld en onderhouden op een vaste plek te vinden is.'

Permanente startpagina

Klompe is daar ook voorstander van. Hij pleit voor een permanente startpagina voor de informatie, omdat deze dan blijvend is en steeds completer kan worden. Hij vraagt zich af of nuttige kennis uit het verleden niet verloren ging, omdat deze ergens anders staat te verstoffen.

De Visser begrijpt dat niet alles in één 'supertool' past, maar hij verwacht dat zo'n centraal kennispunt, dat niet na een paar jaar verdwijnt, zijn diensten zal bewijzen.

Betrouwbare kennis

De betrouwbaarheid van kennis is van belang, stelt Klompe. Hij heeft een beter gevoel bij wetenschappelijk onderbouwde kennis. Vroeger was die in zijn ogen meer gescheiden van het commerciële belang. 'Ik denk dat we behoefte hebben aan onafhankelijk onderzoek en advies. Zelf beschouw ik mijn CZAV-adviseurs als betrouwbaar.'

De Visser denkt dat de samenwerking met zijn dertig collega-adviseurs, en nog meer verenigd in CropSolutions, gericht is op eerlijke informatie ten bate van telers. 'Zo vergaren en verdelen we kennis.'
Teler en adviseur zijn het er roerend over eens: de bodem vormt de basis voor een gezonde teelt. Met hulpmiddelen als de Gezondgewastool kijken ze vooruit. De Visser: 'Ik hoop dat we wat middelen behouden. Het is de bedoeling dat we ze zo min mogelijk nodig hebben.'

Gezondgewastool ingang voor kennis ziekten en plagen

In de voorbereiding van een presentatie over rhizoctonia in pootgoed kon Lein de Visser van CZAV de Gezondgewastool goed gebruiken. 'Ik zocht uit wat maatregelen doen met de bodemgebonden ziekte. Je hebt snel een overzicht van de zaken die van invloed zijn op een pathogeen. In de tabel zie je de mogelijkheden in het bouwplan, de groenbemesters of andere bodemmaatregelen. Je kunt doorklikken op de maatregelen en dan vind je in het onderliggende rapport weer nieuwe kernwoorden om verder te zoeken.' De Visser wordt nieuwsgierig van deze werkwijze. 'Je ziet soms in de tabel dat iets 'perspectiefvol' wordt genoemd. Dat triggert me. Dat moeten we dus verder uitzoeken. Steeds als er een probleem is of gewasbeschermingsmiddelen afvallen, wil ik dat we perspectieven voor de telers hebben. Telers moeten terwijl ze verbouwen aan de zaak de winkel openhouden.'