Noord-Nederland wil voorrang voor stikstofmaatregelen

De noordelijke provincies willen niet wachten tot de gebiedsgerichte aanpak van de stikstofreductie in de regio's van start gaat, schrijven de drie betrokken gedeputeerden. 'De daadwerkelijk stikstofreductie komt slechts moeizaam op gang. En ook het effect van de opkoopmaatregelen valt tegen.'

Verder bestaat volgens de drie provincie's het risico dat de gebiedsgerichte aanpak vertraging oploopt. 'Daarom is er een dringende noodzaak en ruimte voor snellere maatregelen die een bewezen effectiviteit hebben', aldus de drie gedeputeerden.

Reductie van 20 tot 30 procent

Het gaat dan om ingrepen als het met water besproeien van loopvloeren in stallen, het verdunnen van mest bij het uitrijden, het toevoegen van additieven aan het veevoer of de mest, meer weidegang en het verlagen van het eiwitgehalte in voer. Ook het preciezer uitrijden of uitrijden bij niet-drogende weersomstandigheden kan worden toegepast. In totaal zou met het pakket een reductie mogelijk zijn van 20 tot 30 procent.

Als driekwart van de circa 4.500 noordelijke melkveebedrijven meedoet, is een vermindering aan ammoniakuitstoot mogelijk van 20 procent, aldus de provincie's. Deelname gebeurt op basis van vrijwilligheid.

Vergoeding voor investeringen

Voor de reducerende maatregelen moeten de boeren een vergoeding krijgen. Gedacht wordt aan bedragen tot 10.000 euro voor jaarlijkse kosten en tot 15.000 euro voor eenmalige investeringen. Veehouders die zijn geraadpleegd geven aan dat het pakket aan maatregelen leidt tot een geschatte kostprijsverhoging van 100 tot 200 euro per hectare. Het bijmengen van additieven en het aanschaffen van een mestrobot komt neer op zo'n 15.000 euro aan investeringen.

Om snelle deelname te bevorderen, denken de provincies in het eerste jaar een subsidieplafond van 75 procent in te stellen. Dat daalt in de jaren erop tot uiteindelijk zo'n 40 tot 50 procent. Ze kijken nog of per maatregel wordt gesubsidieerd of voor het totaal.

De regeling gaat tot 2027 in totaal circa 180 miljoen euro kosten, schatten de provincies. Omdat dit niet in de provinciale begrotingen past, hebben ze ook op financieel vlak steun nodig van Den Haag. Het programma sluit volgens hen goed aan bij de gebiedspilots die dit jaar worden opgezet.

Vertrouwen in het plan

Groninger gedeputeerde Johan Hamster (ChristenUnie) zegt namens de drie provincies dat hij er vertrouwen in heeft dat het plan 'goed landt' in Den Haag. 'We hebben het vooraf gepeild en het werd positief ontvangen.'

Hamster erkent dat het invoeren van een gedegen stikstofaanpak tot nu toe niet echt vlot verloopt. Voordeel van het noordelijke plan is volgens hem dat het relatief eenvoudig is en tegelijkertijd effectief kan zijn. 'We kunnen er een behoorlijke reductie aan stikstof mee bereiken.'

Deelnemen aan het programma dat wordt opgezet is volgens Hamster geen vrijbrief voor het uitblijven van andere maatregelen. 'Het is wel een percentage dat indruk maakt. We zoeken nu naar meer ruimte en als die er komt, zijn we al een stuk verder. Laten we dus kijken hoe ver we komen.'