Klimaatdoel gehaald: broeikasgasuitstoot ruim kwart lager

In de zogeheten Urgendazaak verplichtte de rechter de overheid maatregelen te nemen tegen klimaatverandering. De uitstoot van CO2 en andere gassen, die bijdragen aan de opwarming van de aarde, moest in 2020 met tenminste 25 procent zijn verminderd.

De Hoge Raad bepaalde dat eind 2019 in een zaak die was aangespannen door duurzaamheidsorganisatie Urgenda. Lagere rechters hadden de eis eerder al toegewezen, maar de staat procedeerde door tot aan het hoogste rechtscollege. Volgens de raad heeft de wetenschap duidelijk gemaakt dat klimaatverandering gevaren met zich meebrengt. Die kunnen ook inwoners van Nederland 'ernstig treffen in hun recht op leven en welzijn'.

Lange tijd was onzeker of het zou lukken om het Urgendadoel te realiseren. De definitieve emissieregistratie maakt nu duidelijk dat dit precies is gelukt. In totaal lag de uitstoot in 2020 8,8 procent lager dan in 2019. De afname was onder meer te danken aan een sterke vermindering van het steenkoolgebruik. Kolencentrales zijn grote CO2-uitstoters. Geluk is ook een factor: 2020 was relatief warm, waardoor minder aardgas nodig was voor verwarming.

Beperkte rol corona

Verder speelden de coronamaatregelen een 'beperkte' rol. De uitstoot van de industrie bleef ongeveer gelijk aan het jaar ervoor, maar de uitstoot van het wegverkeer daalde 15 procent. Die daling hangt samen met het advies om zoveel mogelijk thuis te blijven, stelt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) vast.

Het belangrijkste broeikasgas is koolstofdioxide (CO2). Het gas houdt warmte vast in de atmosfeer. Daardoor wordt het op aarde steeds warmer. Smeltende ijskappen en een stijgende zeespiegel, hitte, droogte en extreem weer zijn het gevolg. Ook methaan, lachgas en zogeheten F-gassen dragen bij aan de opwarming van de aarde. Het effect van die gassen wordt omgerekend naar CO2-equivalenten, zodat er één duidelijk getal uitkomt.

Verder dalen

De komende jaren moet de uitstoot verder dalen. In de Klimaatwet is vastgelegd dat de afname zeker 49 procent moet zijn in 2030, ten opzichte van 1990. Het kabinet wil dat ophogen tot 55 procent. De vraag is nog hoe de cijfers over 2021 precies uitvallen.

Uit voorlopige CBS-cijfers bleek in december vorig jaar dat in de eerste drie kwartalen zo'n 3 procent meer broeikasgas werd uitgestoten dan in 2020. De voorlopige cijfers over het vierde kwartaal verschijnen half maart.