Boek zet Amerikaanse boerderijen in Friesland in de spotlights

De Haan vertelt hoe de Amerikaanse boerderij ontdekt werd. 'Boerenzoon Lammert Simons Brouwers uit Minnertsga ging in 1911 met de boot naar Amerika. Daar heeft hij dit type boerderij ontdekt. Toen hij terugkwam, nam hij materiaal mee en verkocht hij het. Dat is het begin van de veramerikanisering van boerenbedrijven.'

De boerderijen hadden meer licht en ruimte voor de koeien, betere hygiëne, elke koe had haar eigen waterbak om tbc te bestrijden en er was aandacht voor klimaatbeheersing en ventilatie. Vooruitstrevend was ook de hijsinstallatie om het hooi op zolder te krijgen. Brouwers importeerde onder andere hijsinstallaties en waterbakken van Louden Machinery Company naar Friesland.

Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed

Toch is de Amerikaanse boerderij een vergeten boerderij. Met het boek willen De Haan en van der Vaart het type weer onder de aandacht brengen. De twee deden dan ook jaren uitgebreid onderzoek, wat veel materiaal opleverde. Van der Vaart: 'We hebben met de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed gesproken. Ze zijn echt op een spoor gekomen dankzij dit boek.'

Van de oorspronkelijk twintig boerderijen zijn er vijf gesloopt. Het type boerderij was door de mechanisatie na de Tweede Wereldoorlog al snel achterhaald, koeien werden groter en in de jaren zeventig werden ligboxenstallen geïntroduceerd. Op een derde van de Amerikaanse boerderijen wordt nog geboerd, zoals in Scharsterbrug. De koeien staan nu in de nieuwe stal, maar in de Amerikaanse stal staan paarden, kalveren en geiten.

Melkveehouder en eigenaar van de Amerikaanse boerderij in Scharsterbrug Sido van der Werf neemt ons even mee terug in de tijd. 'Ik heb nog een jaar in de Amerikaanse boerderij gemolken. De koeien werden groter, dus moest ik een andere stal bouwen. Maar vergeleken met de Friese stal was zo'n Amerikaanse een hele verbetering'