Trendonderzoek: een op vijf boeren en tuinders overweegt emigratie

Het is van alle tijden: Nederlandse boeren en tuinders die emigreren naar landen als Canada, de Verenigde Staten of Denemarken. Maar hoe zit het nu? Bijna een op de vijf boeren (19 procent) denkt op dit moment weleens aan emigreren, blijkt uit het Nieuwe Oogst Trendonderzoek.

Ann-Carine Schaap van het Franse agrarische makelaarskantoor Quatuor Transactions is niet verbaasd over dit hoge percentage. 'In Nederland is veel onzekerheid over de toekomst van de landbouw. Jongeren zijn daardoor onzekerder of ze het bedrijf van hun ouders wel willen overnemen.'

Door corona in koelkast

Door de coronacrisis zetten boeren hun emigratieplannen even in de koelkast, maar de informatieaanvragen beginnen nu weer te komen, merkt Schaap. Ze is bij het Franse makelaarskantoor het aanspreekpunt voor Nederlandse boeren die informatie willen hebben over emigratie naar Frankrijk.

Schaap: 'Nederlandse boeren die interesse hebben, verkeren in een luxepositie. Voor iedere Nederlandse geïnteresseerde zijn er vier Franse bedrijven beschikbaar. Tot nu toe dienen zich vooral Nederlandse melkveehouders bij ons aan. Maar er zijn ook Franse pluimvee-, varkens-, geiten- en akkerbouwbedrijven beschikbaar.'

Ontevredenheid

Als reden om te emigreren, geven boeren en tuinders in het onderzoek aan dat ze ontevreden zijn over de mogelijkheden in Nederland. In Nederland worden boeren niet meer gewaardeerd, is een veelgenoemde reden. Boeren zijn het zat om als 'vervuilers' of 'klimaatverpesters' neergezet te worden. Ook lopen ze aan tegen steeds veranderende regels in Nederland, blijkt uit de reacties in het Nieuwe Oogst Trendonderzoek.

'Kan ik het mijn opvolger wel aandoen om in dit land, waar de boeren de nationale schietschijf zijn, door te gaan?' vraagt een van de deelnemers aan het onderzoek zich af. 'Ik woon nabij een stad: hoe denkt u dat het voelt als een willekeurige burger zijn vuist naar mij opsteekt als ik mest uitrijdt? Kunnen we niet beter onze energie gaan besteden in een land waar we worden gewaardeerd?'

Niet uit frustratie

Volgens agrarisch makelaar Aart Schutte van Schutte agrarisch vastgoed in Hardenberg is emigreren uit frustratie geen goed idee. Dan is het plan in zijn ogen gedoemd om te mislukken. Schutte heeft jarenlange ervaring in het begeleiden van boeren naar het buitenland, naar diverse landen.

Schutte: 'Als je wilt emigreren, moet je dat doen vanuit een positieve motivatie, omdat je een toekomst voor je ziet in dat land. Je moet het doen vanuit kracht, omdat je graag boer wilt blijven.'

Eind jaren negentig, begin tweeduizend, waren er relatief veel boeren die emigreerden. Canada en Denemarken waren belangrijke bestemmingen. De laatste jaren emigreren er veel minder boeren.

Minder opvolgers

Schutte: 'Dat heeft ermee te maken dat er minder opvolgers klaarstaan. Over het algemeen emigreren jonge mensen, die nog een heel leven voor zich hebben. Jonge boeren die verwachten dat ze in het buitenland een mooi bedrijf kunnen neerzetten. Als je al in de vijftig bent, begin je daar niet meer aan.'

Hoewel veel boeren in het Nieuwe Oogst Trendonderzoek aangeven emigratie te overwegen, verwacht de agrarisch makelaar dat er de komende jaren geen enorme emigratiegolf zal komen. Ook niet nu er vanwege de stikstofproblematiek allerlei gebiedsprocessen worden gestart en boeren gaan worden uitgekocht of verplaatst. 'De meesten zullen stoppen. Mogelijk komt er een kleine emigratiegolf, maar niet zoals twintig jaar geleden.'