Doorlaatbare tegelvloer biedt perspectief voor ammoniakreductie

Uit onderzoeken die in september zijn gepubliceerd kwam naar voren dat het scheiden van mest en urine bij de doorlaatbare tegelvloer nog niet leidt tot lagere ammoniakemissies. Maar de onderzoekers van Wageningen Livestock Research zien nu voldoende perspectief.

Projectleider Paul Galama van Wageningen Livestock Research: 'Een winstpunt bij de tegelvloer is dat zo'n 90 procent van de urine wordt opgevangen als dunne fractie. De rest van de mest wordt afgeschoven. De scheiding is weliswaar iets minder goed dan bij het koetoilet, doordat met de urine ook een klein deel van de mest door de vloer gaat. Nog steeds presteert deze vloer op gebied van bronscheiding goed.'

Bij de tegelvloer blijkt de ammoniakemissie hoog na scheiding van mest en urine, waarbij de dunne fractie wordt opgeslagen in de kelder onder de vloer. Hoger zelfs dan de ammoniakemissie uit de referentieafdeling. 'Goede scheiding moet dus worden gecombineerd met aangepaste, emissiearme opslag', vervolgt Galama.

Dunne fractie aanzuren

Hierop is de dunne fractie in de kelder aangezuurd tot een zuurtegraad van 4 tot 5. Dit voorkomt dat ammoniumstikstof ontsnapt als ammoniak. Bijkomend voordeel van dit aanzuren is dat het ook de ammoniakemissie tijdens aanwending op het land sterk reduceert. Na het aanzuren was de emissie van de tegelvloer vergelijkbaar met die van de referentieafdeling. Doordat het volume van de dunne fractie slechts 40 procent bedraagt van het normale drijfmestvolume en het zuurverbruik vergelijkbaar was, was 60 procent minder zuur nodig.

Verder is de tegel aangepast. De eerste variant liet onvoldoende snel de urine weglopen. De combinatie van aanzuren en de verbeterde tegel leidde tot een reductie van bijna 50 procent ammoniak ten opzichte van de referentie. Deze nieuwe tegel wordt de komende tijd getest. Toch is deze nog niet ideaal. Volgens de onderzoekers verdient de rubberen toplaag een verdere verbetering om de afvoer van urine een extra versnelling te geven.

Tegelvloer spoelen

Een andere optie is om de tegelvloer te spoelen met de aangezuurde dunne fractie uit de kelder. Volgens onderzoeker Herman de Boer van Wageningen Livestock Research heeft dit drie voordelen. Zo wordt de verse urine regelmatig doorgespoeld, wat de ammoniakvorming remt. Doordat de achtergebleven urine een lagere zuurtegraad heeft, komt ook bij nieuwe urine minder ammoniak vrij. De zuurtegraad zorgt ook voor minder kalkvorming in de tegel. Hierdoor is de doorstroming van de urine beter. Bij een proef van een week was de reductie op de laatste twee dagen 70 procent.

In deze proef gebeurde het spoelen enkel overdag, om het uur. De onderzoekers willen komend jaar kijken wat de meest ideale frequentie en zuurtegraad zijn.

Kelderlucht afzuigen

In plaats van de emissies in de kelder te voorkomen, is het wellicht ook mogelijk om de kelderlucht af te zuigen en hieruit de ammoniak en het methaan te filteren. Dit is een pittige uitdaging, weet Galama: 'Hoeveel en waar zuig je de lucht in de stal af, in combinatie met luchtverversing? Vervolgens is de vraag: hoe filter je de afgezogen lucht? Over filtertechnieken voor ammoniak is voldoende bekend, maar methaan is nog een grote uitdaging.'

De eerste zoektocht van dit jaar is gericht op hoeveel ammoniak en methaan er kan worden afgezogen vanuit de kelder en wellicht door de tegel heen. Dit willen de onderzoekers vergelijken met de totale emissie uit de stal. Het plan is om dit in 2022 voort te zetten, afhankelijk van de financiering.