Paul Mesters is sinds juni 2017 algemeen directeur van Cosun. De bietenverwerker ontwikkelt, produceert en verkoopt suiker en suikerspecialiteiten. Ook worden reststromen van de suikerbieten verwerkt tot producten voor onder meer voeding, energie en biobased materialen.

Er is veel regelgeving over energietransitie, maar weinig over de materialentransitie

Paul Mesters, directeur Cosun Beet Company

Biobased producten zijn niet-voedseltoepassingen gebaseerd op gewassen of reststromen uit de landbouw. Met het Bright Beet Book dat Cosun Beet Company onlangs uitbracht, laat het bedrijf ruim 130 veelzijdige toepassingen uit de suikerbiet zien.

Waarom is volgens u de suikerbiet geschikt voor alternatieve toepassingen?

'De suikerbiet is samen met suikerriet het gewas dat de hoogste opbrengst levert. In Nederland oogsten we gemiddeld 14 ton bietsuiker per hectare. Dat maakt het geschikt voor biobased toepassingen en daarmee kan het aardolieproducten vervangen.

'Als we stoppen met het gebruiken van fossiele grondstoffen is er veel landbouwgrond nodig om dat op te vangen. Het zou mooi zijn als dat samenvalt met minder vlees eten en meer plantaardige eiwitten. De meeste grond wordt nu nog gebruikt voor de vleesconsumptie.'

In welke toepassingen ziet u de meeste toekomst?

'Het gebruik als bietenpulp en suiker. Bietenpulp en de vezels hieruit moeten we meer en hoger kunnen verwaarden in voedingsmiddelen, cosmetica en huishoudproducten.

'Omzetting van suiker naar bioplastics of biomaterialen is ook een kans. Zo kan suiker worden ingezet in verf en textielproducten. Die zijn vaak gemaakt van fossiele grondstoffen.'

Zijn alternatieven noodzakelijk om de bietenteelt rendabel te houden?

'Dat is onvermijdelijk. Als je stilstaat, boer je achteruit. De suikermarkt in Europa stagneert. In een stagnerende markt is moeilijk geld te verdienen.

'Groen gas is daar een goed voorbeeld van. Wij verdienen op beide fabrieken geld met groen gas dat wordt geproduceerd uit reststromen van de bieten. We moeten innoveren in deze sterk veranderende wereld. Nederlandse telers behoren tot de top. Die positie moeten we vasthouden.'

Hoe kan het proces worden versneld?

'Door sturing van de overheid in wetgeving. Vooral regels voor bioplastics kunnen daaraan bijdragen. Er is genoeg regelgeving over de energietransitie, maar weinig over de materialentransitie. Veel materialen maken we uit fossiele grondstoffen. Daarvoor pompen we aardolie en gas op. Als je dat wil stoppen, moet er meer regelgeving komen over materialen.'

Jullie ambiëren over tien jaar een derde van de winst van de biet uit andere producten dan suiker te halen. Is dat wel realistisch?

'Dat is zeker haalbaar. 10 procent van de winst halen we nu al uit alternatieven. Ik besef dat we moeten omschakelen van projecten naar fabrieksmatige producties om verder te versnellen. We gaan investeren in een fabriek met nieuwe toepassingen.

'Ik denk trouwens dat we nog niet alles uit de suikerbiet halen. Mogelijk kunnen we suiker fermenteren tot eiwit. Als je 14 ton suiker kunt omzetten naar eiwitten, is dat waarschijnlijk meer dan pure eiwitgewassen.'

Wat zijn nog belangrijke knelpunten?

'Het prijsniveau van aardolie. Kunnen we in die markt concurreren als de aardolieprijzen laag zijn? Je kunt een fabriek bouwen als de olie duur is, maar je moet ook rekening houden met een prijsdaling.

'Een andere uitdaging is regelgeving. Als materialen en regelgeving per land en Europees gezien streng zijn, gaat onze concurrentiekracht achteruit. De omstandigheden in Europa moeten hetzelfde zijn om een gelijk speelveld te hebben.'

^{Foto: Cosun Beet Company}

135 toepassingen gebundeld in Bright Beet Book

‘De suikerbiet is een bruikbare bron voor voedingsmiddelen en non-foodtoepassingen. Dat betreft onder meer nieuwe biomaterialen die fossiele grondstoffen in textiel, wasmiddelen en verf kunnen vervangen’, zegt algemeen directeur Paul Mesters van Cosun Beet Company.

De bietenverwerker presenteerde vorige week in een onlinetalkshow het Bright Beet Book. Het doel van Cosun is de 135 mogelijke toepassingen van de suikerbiet te laten zien. Volgens het bedrijf kunnen veel producten worden gemaakt van bestanddelen uit suikerbieten.

Zo werkt Cosun samen met chemisch technologiebedrijf Avantium om plantaardige bouwstenen voor groene plastics uit suikers te produceren. ‘Daarbij verandert suiker samen met waterstof via een katalytisch proces in glycolen’, licht Mesters toe. ‘Daar wordt mono-ethyleenglycol en poly-ethyleenglycol van gemaakt.’ Glycolen zijn grondstoffen voor onder meer petflessen, sportkleding, sportschoenen en antivriesmiddelen.

Willemijn Witteveen, directeur zakelijke ontwikkeling van Avantium, geeft aan dat de technologie op deze manier commercieel moet worden gemaakt. ‘In 2023 start de bouw van een fabriek die er in 2025 moet staan. Cosun Beet Company gaat suiker leveren als grondstof voor plantaardige glycolen. Dat wordt de eerste glycolenfabriek ter wereld’, legt ze uit. Bieten kunnen ook grondstoffen leveren voor textiel, wasmiddelen en verf.

Vezels uit bietenpulp

Verder heeft Cosun een toepassing bedacht voor speciale vezels uit bietenpulp. Deze worden ingezet in cosmeticaproducten. Het Bright Beet Book is gemaakt van bietenpapier, in samenwerking met een papierproducent. Mesters: ‘We vervangen 20 procent papierpulp uit Scandinavië met bietenpulp.’

De algemeen directeur van Cosun wil nog meer uit de biet halen. ‘Onze ambitie is over tien jaar een derde van de winst van de biet uit andere producten dan suiker te laten komen. Vandaar dat we gaan investeren in een fabriek.’