'Energiekansen voor de tuinbouw'

Om de doelstellingen van het Klimaatakkoord van Parijs te halen, moeten we richting een CO2-neutrale maatschappij. De tuinbouwsector wordt nu nog volop aangedreven door aardgas en vertegenwoordigt 10 procent van de Nederlandse gasvraag. Het afstappen van aardgas is een van de vraagstukken die de tuinbouw moet oplossen om CO2-neutraal en toekomstbestendig te worden. Er zijn genoeg opties.

Geothermie is voor tuinders een duurzame energiebron om te voorzien in (een deel van) de basislast van de warmtevraag. Daardoor hoeft aardgas (of een alternatief) alleen voor seizoensgebonden vraagfluctuaties te worden ingezet.

Warmte-koudeopslag

Ook als geothermie lokaal geen optie is, zijn er warmtealternatieven. Bijvoorbeeld het opwaarderen van warmte met een warmtepomp in combinatie met warmte-koudeopslag. Als warmte-input kan zonnewarmte, maar ook warm oppervlaktewater of opgewarmd koelwater worden gebruikt.

Naast warmte is verlichting een belangrijke energieverbruiker. Traditionele assimilatieverlichting vraagt relatief veel energie. Maar ledverlichting is sterk in opkomst en biedt betere energie-efficiëntie, minder warmteafgifte, geen blindstroom, meer flexibiliteit in lichtspectrum én een langere levensduur.

Daar is natuurlijk wel meer ontwikkeling voor nodig om de investeringskosten te verbeteren, alsook onderzoek naar de effecten op verschillende gewassen.

Zonne-energie

Over licht gesproken: zonne-energie wordt al volop opgewekt in de tuinbouw, maar de toekomst biedt nog veel meer kansen. Een nadeel van zonne-energie is dat je de de opgewekte energie direct moet verbruiken of moet terugleveren aan het energienet. Beide situaties zijn niet altijd financieel wenselijk.

Batterijopslag biedt een toekomstige oplossing. Daarmee kun je overdag energie opwekken en deze 's nachts gebruiken voor kunstmatige verlichting.

CO2-vraagstuk

CO2 is nodig voor de teelt van vele gewassen. Het makkelijkste is om CO2 op te wekken met een WKK of ketel, die doorgaans op aardgas draait en in sommige gevallen ook zorgt voor ongewenste extra warmte. CO2-neutrale tuinbouw heeft een alternatief nodig.

Het beste toekomstscenario is dat er meerdere externe CO2-bronnen worden doorontwikkeld, zodat de levering altijd betrouwbaar blijft. Denk daarbij aan CO2-afvang uit rookgassen van afvalverbranding, winning van CO2 uit de buitenlucht en de winning van CO2 bij vergisting van biomassa of productie van groen gas.

Industrie

Een ideale CO2-bron is de industrie. Onder andere Ocap is hiermee al actief in het Westland, maar er is ruimte voor uitbreiding.

Veel van de innovatie in de tuinbouw is op initiatief vanuit de sector zelf. Dat moet zeker zo blijven, maar is het genoeg? In mijn werk bij Engie heb ik verschillende tuinders succesvol kunnen helpen met bovenstaande oplossingen, maar om tijdig de benodigde CO-reductie in de sector op grote schaal te realiseren, is voldoende financiële ondersteuning voor duurzame warmte in de SDE++ cruciaal.

Om te zorgen dat de sector niet terugvalt op goedkopere, fossiele brandstoffen, is samenwerking tussen publiek en privaat dan ook noodzakelijk. Alleen zo bereiken we de gewenste, klimaatneutrale tuinbouw van de toekomst.