Blijft stikstofdepositie het enige criterium?

Het was een heftige boodschap enkele weken geleden in de Tweede Kamer door het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL): als Nederland blijft vasthouden aan alleen de KDW's om de achteruitgang van habitattypes te beoordelen, is het toekomstperspectief van boeren in Nederland wel heel onzeker. Eigenlijk is er dan alleen nog ruimte voor landbouw in gesloten stalsystemen en kassen.

Dat de KDW's eigenlijk het enige instrument zijn waarmee wordt beoordeeld wat de staat is van beschermde habitattypes, heeft een reden. Er zijn onvoldoende andere gegevens beschikbaar. Het PBL adviseert om die gegevens te verzamelen om breder te kijken, zodat bij de rechter ook op andere manieren kan worden aangetoond dat er geen achteruitgang is of zelfs verbetering.

Onhaalbare kaart

Volgens datzelfde planbureau is 80 procent van de natuur stabiel of is er zelfs verbetering zichtbaar. Maar het voldoen aan de KDW's blijkt ondanks dat een onhaalbare kaart. In een opinieartikel in dagblad Trouw deden LTO Nederland-voorzitter Sjaak van der Tak en voorzitter Roy Meijer van het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt (NAJK) deze week een oproep.

'Staar je niet blind op alleen de stikstofnormen', geven ze de formerende partijen mee. 'Maar zet de gewenste natuurkwaliteit centraal en zorg ervoor dat onze boeren en tuinders perspectief krijgen', luidde hun booschap in het dagblad.

Aangenomen motie

Het is waarschijnlijk dat deze insteek al lang op de formatietafel ligt. Vlak voor het zomerreces nam de Tweede Kamer een motie aan van de Tweede Kamerleden Derk Boswijk (CDA) en Roelof Bisschop (SGP) die het kabinet oproept om zich niet blind te staren op de stikstofdoelstellingen, maar de bredere doelstellingen voor ogen te houden en de toekomst van de landbouw.

Deze motie werd door alle partijen, behalve de Partij voor de Dieren, gesteund. De vier formerende partijen hebben deze motie dus ondersteund.

Positief gestemd

Boswijk is betrokken bij de formatie op het gebied van stikstof. Wat daarover is gezegd is en besloten, kan hij niet zeggen. Maar hij is er wel positief over gestemd dat de politiek bereid is anders tegen de stikstofproblematiek aan te kijken.

'Het stikstofdebat is ontzettend gepolariseerd', zegt het CDA-Kamerlid. 'Maar een aantal inzichten wordt breed gedeeld. Er is bijvoorbeeld ook brede steun om langjarige contracten mogelijk te maken voor agrarisch natuurbeheer.'

Draagvlak vergroten

Dit wil niet zeggen dat de stikstofopgave nu wel meevalt. Bovendien is het verzamelen van andere gegevens niet van vandaag op morgen gerealiseerd. Dat realiseert Boswijk zich ook: 'Dit is meer iets voor de middellange termijn. Op de korte termijn ben ik hoopvol gestemd dat de stikstofruimte van stoppers ruimte schept en de grootste druk van de ketel haalt. Op de langere termijn werken we dan dan aan structurelere zaken, zoals deze betere beoordeling van de staat van de natuur.'

'Op een realistischere manier de staat van de natuur beoordelen draagt wel bij aan het het draagvlak onder boeren', is de overtuiging van Boswijk. Deze insteek kan rekenen op de steun van Van der Tak en Meijer. Zij doen een appel op de formerende partijen om te komen met een nieuwe stikstofkoers waarmee het vertrouwen onder boeren wordt teruggewonnen.