Wijngaard aan snelweg A12 gedijt goed

'Wijngaard Zuid-Veluwe is eigenlijk een uit de hand gelopen hobby. In 1999 bouwden wij onze eerste Cinemec-bioscoop in de geluidswal van snelweg A12. In 2009 breidden we die uit met een parkeergarage', zegt Bert Sterken, projectleider bij projectontwikkelaar Noordereng Groep in Bennekom.

'De overgebleven grond hebben we multifunctioneel gebruikt door de geluidswal over een lengte van 1,5 kilometer op te hogen en op de parkeergarage een laag van 40 centimeter grond aan te brengen. Daarop hebben we in 2010 op de steile hellingen tweeduizend wijnranken aangeplant.'

Voldoende CO2

Als grap noemden de initiatiefnemers de wijngaard Chateau Cinemec en de wijn Côte du A12 of Cinevino. De ranken bleken na verloop van tijd wijn van zulke goede kwaliteit op te leveren, dat ze de wijngaard omdoopten tot Wijngaard Zuid-Veluwe en de flessen voorzagen van een etiket met een hert erop. 'Na vijf jaar konden we onze eerste druiven oogsten', zegt Sterken. 'De snelweg zorgt ervoor dat de planten voldoende CO2 op kunnen nemen.'

In goede jaren levert de oogst 2.500 liter wijn op, dat wil zeggen 3.800 flessen witte, rode en mousserende wijn en rosé. Deze is afkomstig van drie druivensoorten, de witte Solaris en Cabernet Blanc en de rode Cabernet Cortis, rassen die voor het Nederlandse klimaat zijn ontwikkeld.

Prijzen gewonnen

De wijnen hebben in 2018 verschillende prijzen gewonnen bij de Wijnkeuring van de Lage Landen en de AWC International Wine Challenge in Wenen. 'Vijftien jaar geleden was de kwaliteit van Nederlandse wijnen nog marginaal, maar nu is die veel beter', zegt Sterken. 'Als je nagaat dat onze witte wijnen in Wenen zilveren medailles hebben gewonnen, terwijl het aanbod bestond uit meer dan 1.200 inzendingen, dan zegt dat wel wat.'

De wijngaard trekt steeds meer bezoekers. Soms zijn er zelfs toeristen die speciaal naar de Veluwe komen voor de wijn. Die is te koop in speciaalzaken in Ede, Bennekom, Otterlo, Wageningen en Amsterdam en via de webshop. De wijn wordt ook verkocht als kerstpakket.

Spreeuwen

De wijngaard werkt zoveel mogelijk biologisch en spuit bijvoorbeeld met zwavel tegen meeldauw. Een druppelirrigatiesysteem zorgt zo nodig voor voldoende vocht in het dunne pakketje grond. Alle werkzaamheden gebeuren met de hand, alleen al omdat machines te zwaar zijn voor de dunne laag aarde en niet vooruit kunnen op de steile hellingen.

Voor de dagelijkse werkzaamheden is een vaste medewerker in dienst, die bij het snoeien in het voorjaar en de oogst in het najaar hulp krijgt van zes tot acht vrijwilligers. Na het oogsten gaan de druiven nog dezelfde dag naar Neerlands Wijnmakerij in Bentelo, die de druiven van dertig verschillende Nederlandse wijnboeren verwerkt tot wijn.

Hoeveelheid suiker

De witte druiven staan onderaan de helling, de rode bovenaan, omdat zij meer zon nodig hebben om te kunnen rijpen. De kwaliteit van een wijn is afhankelijk van de verhouding tussen suikers en zuren in de druiven. 'Door een druif tussen duim en wijsvinger te pletten, kun je proeven hoeveel suiker erin zit', legt Sterken uit. 'Maar nauwkeuriger is het om de hoeveelheid suiker via een Oechslemeting vast te stellen.' Een andere indicator voor de rijpheid van de druiven zijn de spreeuwen, die af en aan vliegen om hun graantje mee te pikken en zelfs kans zien om onder de beschermende netten te komen.

De Cinemec-bioscopen in Ede, Utrecht en Nijmegen zijn nu eigendom van Pathé, maar de Noordereng Groep blijft zich bezighouden met innovatieve en duurzame projecten. De houten stengels die in het voorjaar vrijkomen bij het snoeien van de wijnranken, dienen bijvoorbeeld als grondstof voor bouwmaterialen.

Biobased materiaal

'Onze oprichter Gerben Kuipers is een echte pionier', zegt Sterken. 'Samen met Heko Spanten in Ede heeft hij de Houtkern-module ontwikkeld, die werkt met panelen van biobased materiaal waarmee je prefab en flexibel kunt bouwen.' De Noordereng Groep gaat het Rijkspaviljoen op de Floriade in Almere bouwen, evenals een vijftien verdiepingen hoog energiehotel in Ede.

Op de verlengde geluidswal ligt een wandelpad, waarop bezoekers kunnen genieten van wilde planten, zoals klimhortensia's en bramen. Een andere aanwijzing dat het wel goed zit met de biodiversiteit is dat er volop vlinders en andere insecten zijn te vinden, evenals egels, muizen en andere dieren.

De bewoners achter de geluidswal zijn blij met het stukje natuur dicht bij huis en de afgenomen geluidsoverlast. De wijnoogst zal dit jaar minder zijn dan de afgelopen twee jaar vanwege de droge junimaand en de natte zomer. 'Dat is nu eenmaal het risico van het vak', zegt Sterken.