'Nitraatrichtlijn raakt hele ketens'

De zorgen bij akkerbouwers en vollegrondsgroentetelers zijn groot. Het ontwerpactieprogramma grijpt zwaar in op het verdienvermogen door onder meer vergaande vruchtwisselingseisen, verbrede bufferzones en het te vroeg moeten oogsten van gewassen.

Het actieprogramma raakt niet alleen telers, het zaagt ook aan de stoelpoten van onze coöperaties. Vergaande vruchtwisselingseisen leiden tot inwisseling van de teelt van bieten en zetmeelaardappelen, waarbij twee sterke ketens in de gevarenzone komen. Alle gewassen op zand en löss van het land voor 1 oktober om een vanggewas te zaaien, geeft de verwerkende industrie nog een extra tik op de neus.

Toen het huidige demissionaire kabinet meer dan vier jaar geleden aantrad waren we optimistisch. Het verdienmodel van de boer zou extra aandacht krijgen. En ik moet toegeven: er is zelden zoveel over verdienmodellen gepraat als in de afgelopen regeerperiode.

Maar voor je verdienmodel moet je niet bij de overheid zijn, maar op de markt. Dat wisten we eigenlijk ook wel. Daar moet je waarde creëren met je producten en die waarde proberen te verzilveren, rechtstreeks bij de consument of via de ketens en coöperaties waar je onderdeel van bent.

De overheid is daarin zelden een partij. De enige mogelijkheid waarop zij kan bijdragen aan het verdienvermogen van de sector is om kostprijsverhogende regelgeving te voorkomen of op zijn minst het gelijke speelveld te bewaken. En daar gaat het mis. De bedreiging die dit actieprogramma voor het verdienvermogen van teler en keten is, vraagt om een stevige respons.

Doelen behalen

Willen we dan niet werken aan een goede waterkwaliteit? Natuurlijk wel. In gebieden waar problemen zijn, werken we graag mee om de doelen te halen. Daar spelen naast vanggewassen en rustgewassen ook precisiebemesting en bodemverbeterende mest een belangrijke rol in. Uiteraard binnen economisch en praktisch haalbare kaders. Maar we zien ook kansen voor een meetprogramma voor nitraat om gefundeerd ruimte te geven waar het kan en ruimte te beperken waar dat nodig is.

Een evaluatie van het zesde actieprogramma heeft niet plaatsgevonden, maar iedereen weet dat er in de afgelopen jaren dingen niet goed gingen en daar geeft het zevende actieprogramma tot nu toe geen antwoord op. Waarom zien we in sommige regio's bijvoorbeeld nog steeds enkele percelen waar grote hoeveelheden mest worden uitgereden voor en na de oogst?

Ik spreek steeds meer collega's die klaar zijn met die paar 'ondernemers' die het voor iedereen verpesten. En waarom is op sommige bedrijven, die overigens volstrekt legaal opereren, altijd veel mest over? Het is de olifant in de kamer. Als hier niets aan wordt gedaan, is elke maatregel om de waterkwaliteit te verbeteren bij voorbaat dweilen met de kraan open.

Als LTO-vakgroep Akkerbouw en Vollegrondsgroenten zullen we onze bezwaren en oplossingsrichtingen met overtuiging neerleggen bij de beleidsmakers. Dat doen we in samenspraak met onze ketenpartners en collega-sectoren. U kunt daarbij helpen. We roepen u als teler op om de impact voor uw bedrijf in kaart te brengen en gebruik te maken van de internetconsultatie van LNV. Samen optrekken is meer dan ooit nodig voor de toekomst van onze bedrijven en ketens.