Ontwikkeling resistentie werpt vruchten af

Bij een van de rondleidingen 7 september op de proefvelden in Wijnandsrade gaf coördinator voorlichting Jurgen Maassen van kennis- en onderzoekscentrum IRS uitleg over bladschimmelbestrijding in suikerbieten. Daar ligt een waarnemingsproefveld met 86 rassen in vier herhalingen. Deze bieten worden niet gespoten tegen bladschimmels.

Maassen benadrukte dat de toekomst van bladschimmelbestrijding vooral afhangt van welke middelen wel of niet toegelaten blijven. Volgens hem kunnen groene middelen een goed alternatief zijn, maar dan moeten telers wel eerder en vaker in het seizoen gaan spuiten.

Middelen met triazolen

'Je kunt daarmee een fungicide besparen, zeker als je na twee of drie weken opnieuw bespuitingen uitvoert. Het is belangrijk om zoveel mogelijk preventief te blijven werken met groene middelen', legt de IRS-medewerker uit. 'Vooral chemische middelen met triazolen staan ter discussie. Als deze middelen niet meer worden toegelaten, dan blijft er niet zoveel meer over.'

Vanwege de onzekerheid over de beschikbaarheid van effectieve chemische middelen in de toekomst zijn veredelaars volop bezig met het ontwikkelen van resistente rassen. Zaadfirma KWS was op de open dag in Zuid-Limburg aanwezig om uitleg te geven over het nieuwe bietenras Inspirea KWS, dat dit najaar op de markt komt. De variëteit is resistent tegen de hardnekkige bladschimmel cercospora. Het ras scoort een 9 voor bladgezondheid cercospora.

'Dat betekent niet dat je de bieten niet meer hoeft te spuiten tegen bladschimmels', zegt adviseur Rob Klunder van KWS. 'We adviseren altijd om een keer te spuiten.' Het nieuwe ras is niet resistent tegen andere belangrijke bladschimmels, zoals stemphylium, roest, meeldauw en ramularia.

Eerste vlekjes

Maassen benadrukt dat telers rassen die een hoog cijfer scoren voor cercospora, hetzelfde moeten behandelen als rassen die een 5 scoren. 'Dat betekent spuiten zodra je de eerste vlekjes ziet. In het begin van het groeiseizoen zie je nog geen duidelijk verschil, maar later wel', zegt hij.

'Bij een ras met een 8,5 zijn het resultaat en de opbrengst beter dan bij een soort die een 5 scoort. Het gevaar is dat akkerbouwers te laat gaan spuiten. Een weersensor die temperatuur en luchtvochtigheid meet in het perceel, kan voor telers interessant zijn om op tijd te kunnen ingrijpen.'

Resistente rassen

Ook Delphy-adviseur Han Kammer ziet dat het lastiger wordt om bladschimmels aan te pakken door het wegvallen van gewasbeschermingsmiddelen. 'Akkerbouwers moeten op termijn meer groene middelen toepassen', stelde hij 9 september op de velddag van Delphy. 'Maar gelukkig komen er rassen die resistent zijn tegen cercospora.'

Het thema tijdens deze bijeenkomst op de onderzoekslocatie in Drenthe was plantweerbaarheid. Zo werd een rondgang gegeven over het suikerbietenproefveld, waar een onderzoek ligt met focus op resistentie tegen cercospora, de belangrijkste schimmelziekte van de laatste jaren.

Onbehandelde proeven

Op het proefveld konden zaadleveranciers elk vier rassen aanleveren om te experimenteren. In totaal liggen er zestien bietenrassen. Met de bezichtiging werd alleen aandacht besteed aan de onbehandelde suikerbieten. Het doel van Delphy is om te kijken hoe goed de resistenties werken. 'Daarbij letten we puur op de bladgezondheid, niet op de opbrengst', zegt Kammer.

Een aantal soorten viel op: in Hannibal van Strube was vrijwel geen aantasting van cercospora te zien. 'Dat is een degelijk ras in dit gebied, met een hoge score voor bladgezondheid en vrijwel altijd een goede kilo-opbrengst en suikergehalte', zegt de Delphy-adviseur.

Ook het Strube-ras Rigoletto, dat tolerant is tegen cercospora en rhizomanie, toonde een mooi gesloten parapluvorm. In Inspirea van KWS was helemaal geen cercosporavlekje te vinden, maar dit ras was wel wat aangetast door roest. 'Daarom moet je dit ras minimaal één keer spuiten tegen andere bladschimmels', zegt salesmanager Marcel Arts van KWS, die ook bij de rondleiding aanwezig was. 'Maar roest is goed te behandelen.'

Geen slechte rassen

Hammer en Arts concluderen dat er weinig slechte rassen tussen de onbehandelde proefvelden zitten. Arts merkt op dat dit jaar de omstandigheden voor cercospora ook niet super geschikt waren. 'Boven 23 graden wordt het gunstig voor cercospora. Het blad gaat dan hangen en raakt de grond. Omdat de besmetting plaatsvindt vanuit de grond, ontstaat sporulatie', legt de salesmanager uit.

'Dit seizoen staat het gewas vaak fier overeind en heeft het de grond nauwelijks geraakt. Ook was het niet warm. De afgelopen drie jaar was er juist veel cercospora door beregening, hoge temperaturen en luchtvochtigheid', zegt Arts. 'Maar cercospora kan later alsnog toeslaan, zeker als nachten lang warm blijven.'