Hippe groentesappen moeten voedselverspilling beperken

Achtergrond Friesland Tienke Wouda 23 aug 2021 om 13:00uur

Bezoekers van de nieuwe Eettuin in het Friese Buitenpost krijgen sinds kort groente- en tomatensoep, groentekroketten en chips van rode biet, pastinaak en zoete aardappel voorgeschoteld. Telers leveren hiervoor de producten. Het verwaarden van de deze reststromen is een experiment van Theo Jansma die de Verspillingsmarkt opzette.

Hippe+groentesappen+moeten+voedselverspilling+beperken

Volgens Jansma draait de Eettuin bij de botanische tuin als 'een tierelier'. 'Wekelijks proeven 150 tot 200 mensen de producten. Er is een businesscase voor het verwaarden van reststromen. Ook zijn er reststromen voorhanden, blijkt uit onderzoek dat studenten bedrijfseconomie van de Hanzehogeschool Groningen uitvoerden.'

Vanaf volgende week gaan studenten van Van Hall Larenstein in Leeuwarden aan de slag met het ontwikkelen van de nieuwe producten. 'We kijken of we hippe groentesappen kunnen maken, soepen en sauzen. Ook gaan we onderzoek doen naar de houdbaarheid en het verpakken van de producten. Wij willen de producten eerst aanbieden aan de horeca. Ons uiteindelijke doel is om de soepen en sappen in de supermarkten te verkopen.'

Trostomaten

Tomatenteler Theo van der Kaaij uit het Friese Berlikum levert de tomaten voor de soep. Zijn bedrijf produceert op jaarbasis tien miljoen kilo trostomaten. Ongeveer 1 à 2 procent hiervan gaat nu nog weg als veevoer. Maar als het aan de ondernemer ligt, worden deze tomaten meer gebruikt voor humane consumptie.

Te rijpe vruchten zijn het lekkerst; het is zo zonde als hier geen waardering voor is

Theo van der Kaaij, tomatenteler in Berlikum

Van der Kaaij zoekt producenten die iets met de reststroom willen doen. 'Een sneetje, een beurs plekje. Je kunt het zo gek niet bedenken of we kunnen de tomaten niet meer op de reguliere manier afzetten.'

Duurzaamheid

Door deelname aan het project wil het bedrijf duurzaamheid uitstralen. 'Wanneer eten wordt weggegooid, is dat niet echt duurzaam. Te rijpe vruchten zijn het lekkerst. Het is zo zonde als hier geen waardering voor is.'

Van der Kaaij gaat trostomaten leveren aan een bakker die ze verwerkt in brood. Ook is hij in gesprek met een projectontwikkelaar van Albert Heijn over verwaarding van de reststromen.

Moment is rijp

Als de teler 40 cent per kilo eraan overhoudt, ziet hij zeker mogelijkheden om meer van zijn tomaten te verwaarden. 'Het moment is er rijp voor. Bij de consument staat gezondheid hoog in het vaandel.'

De tomatenteler is enthousiast. Dat geldt nog niet voor veel van zijn collega's. De animo onder boeren en telers om wat met reststromen te doen is laag, concludeerden studenten van de Hanzehogeschool ook in hun onderzoek.

Klein deel

Begrijpelijk, vindt Van der Kaaij. 'Het gaat maar om een klein deel van de productie. Daar hebben ze geen aandacht voor.'

Jansma verwacht dat 'goed voorbeeld doet volgen'. 'Als wij hier laten zien dat we reststromen goed kunnen verwaarden en nieuwe producttoepassingen doen, dan verwacht ik meer interesse van boeren en tuinders.'

Onderzoek reststromen

Gemiddeld 12,9 procent van de voedselproducten van een kleine vijftig boeren uit Friesland, Groningen en Drenthe eindigt in een reststroom. Deze reststroom wordt meestal verwerkt tot diervoeding, maar soms ook tot nieuwe producten of gedoneerd aan de voedselbank. Andere verwerkingsvormen zijn: op het land laten liggen, weggooien, vergisten of sorteren. Dat blijkt uit onderzoek naar reststromen in de landbouw. Hiernaar deden studenten van Hanzehogeschool Groningen samen met Theo Jansma van de Verspillingsmarkt onderzoek. De producten waarna onderzoek is gedaan zijn: asperges, bloemkool, broccoli, ijsbergsla, prei, waspeen, witlof, uien, wortels, pootaardappelen, consumptieaardappelen, suikerbieten, wintertarwe, graan en kaas.