Gmo-vrije soja prijst zichzelf uit de markt

De prijzen voor veevoedergrondstoffen zijn sinds vorig najaar flink omhooggegaan. Dit geldt ook voor de prijs van sojaschroot, de meest geliefde eiwitbron. Momenteel kost dit ongeveer 400 euro per ton. De prijsontwikkeling in de komende maanden hangt sterk af van het aanstaande oogstseizoen.

Voor soja breekt de cruciale maand augustus aan, waarin de boon groeit. In dit stadium is de watervoorziening cruciaal. Als er genoeg regen valt in de westelijke sojagebieden van Amerika, wordt een goede opbrengst verwacht.

Wereldwijd maken de meeste sojatelers inmiddels gebruik van gmo-rassen. Deze zijn resistent tegen gewasbeschermingsmiddel Roundup en maken daarmee de teelt een stuk makkelijker.

Marktconcepten met gmo-vrije soja

Maar er is ook vraag naar gmo-vrije soja. In Nederland zijn er een aantal marktconcepten waarbij de deelnemende veehouders alleen voer mogen gebruiken met niet-genetisch gemodificeerde gewassen. Het gaat onder meer om melkveehouders met vlog-melk en legpluimveehouders met KAT-eieren. Vooral in Duitsland is er vraag naar zuivel en eieren die gmo-vrij zijn geproduceerd.

Non-gmo-soja is duurder dan reguliere soja. Tot een jaar geleden was de meerprijs ten opzichte van regulier sojaschroot ongeveer 80 euro per ton. Inmiddels is dit prijsverschil opgelopen tot ongeveer 300 euro per ton. Non-gmo-soja kost nu bijna 700 euro per ton.

Fors verschil

Nevedi, de brancheorganisatie van de veevoederindustrie, constateert dat het fors gegroeide verschil tussen gmo-vrije en reguliere soja een gevolg is van marktwerking. 'Sojatelers hebben het afgelopen teeltseizoen in meerderheid gekozen voor gmo-soja, waardoor het aanbod van gmo-vrije soja momenteel kleiner is dan de vraag', constateert Nevedi-directeur Henk Flipsen.

De afgelopen jaren heeft Nevedi vaker gewaarschuwd voor het uitsluiten van veevoedergrondstoffen. Flipsen: 'De huidige prijsontwikkeling op de sojamarkt laat zien wat daarvan het gevolg kan zijn.'

Vooral Braziliaanse boeren lijken niet zoveel trek meer te hebben in de teelt van gmo-vrije soja. Dat heeft te maken met een lagere opbrengst en een lastigere onkruidbestrijding. Bovendien is er vraag genoeg naar gmo-soja, onder meer omdat de Chinezen veel kopen.

Gevolgen voor boeren

De sterk gestegen prijs van gmo-vrij sojaschroot heeft flinke gevolgen op het boerenerf. Als een koe 1,5 kilo sojaschroot nodig heeft, zijn de extra kosten voor de melkveehouder bij gebruik van non-gmo al 45 cent per dag. Bij een melkproductie van 30 liter betekent dat 1,5 cent per kilo melk. Vaak is de plus op de melkprijs voor melkveehouders met vlog-melk maar 1 cent. Te weinig dus, bij de huidige voerprijs.

Voor leghennenhouders geldt hetzelfde. Bij de huidige meerprijs van 30 euro per ton voor gmo-vrije soja moet een legpluimveehouder een toeslag ontvangen van minimaal 38 tot 40 cent per 100 eieren. En die krijgen ze niet.

De alternatieven voor gmo-vrije soja voor voerfabrikanten zijn beperkt. 'We kunnen wel wat met bijvoorbeeld raapschroot, maar de eiwitkwaliteit daarvan is minder dan die van soja', meldt directeur Joris Kaanen van Havens Diervoeders in het Noord-Brabantse Maashees. Hij vreest dat de beschikbaarheid van gmo-vrije soja de komende jaren krap zal blijven.