AH-versdirecteur: 'Onze boeren mogen me altijd bellen'

Boeren die het beter doen op het gebied van dierenwelzijn, natuur en duurzaamheid moeten daar ook voor worden beloond, zegt Constantijn Ninck Blok. Daarom heeft Albert Heijn (AH) het programma 'Beter voor Koe, Natuur & Boer' in het leven geroepen. Het borduurt voort op een werkwijze die de marktleider in agf al tientallen jaren bezigt.

Farmer Friendly scheert alle boeren over één kam en is niet werkbaar

Constantijn Ninck Blok, directeur Vers van Albert Heijn

Hoe staat het 'Beter voor Koe, Natuur & Boer'-programma ervoor?

'Het idee van dit programma is om het beter te doen voor de hele keten. Dat is in de 3,5 jaar dat het draait ook gebeurd. We hebben stappen gezet op het gebied van dierenwelzijn, groene energie en een eerlijke boterham voor iedereen in de keten, door een premie van 5 cent bovenop de weidemelkprijs. Dat zorgt ervoor dat er bij elke deelnemende boer geld overblijft.'

Eind dit jaar is vrijwel alle privatelabelzuivel in het programma opgenomen. Zijn daar voldoende deelnemende boeren voor?

'Sterker nog, we hadden een flinke wachtlijst. Er waren 300 boeren aangesloten, dat worden er na het toevoegen van Zaanse Hoeve 450. Voor extensieve melkveehouders is het een aantrekkelijk programma, ook doordat we het voor onbepaalde tijd hebben gemaakt.

'AH wil over honderd jaar nog bestaan. En we willen dat onze ketenpartners er dan ook nog zijn. Vanuit de 'Beter voor'-gedachte hebben we daarom nu ook vergelijkbare programma's geïntroduceerd voor varkensvlees, kip en agf.'

Durft u te stellen dat AH met deze concepten een voorlopersrol vervult in Nederland?

'Ja, zo zie ik dat wel. In zuivel, maar bijvoorbeeld ook voor varkensvlees. Daarvoor is uniek dat we uit het marktprijsmodel zijn gestapt, waardoor de prijs niet meer wordt bepaald door de onzekere wereldhandelsprijs. Samen met een klankbordgroep hebben we een model ontwikkeld waarbij de inkomsten worden vastgezet. Als de prijs hoger is, betekent dat extra inkomsten voor boeren. Als marktleider kun je op zo'n manier de markt in beweging krijgen.

'In agf zijn we veertig jaar geleden al van de veiling afgegaan. Met 150 telers werken we gemiddeld al dertig jaar samen. Voor hen zijn een compensatiemodel en afnamegarantie niks nieuws. Met 'Beter voor' willen we dat ook uitrollen. Dat moet ervoor zorgen dat we stappen kunnen zetten op het gebied van duurzaamheid, zodat volgende generaties deze producten ook hebben.

'Met telers werken we aan het jaarrond verkrijgbaar maken van Nederlandse producten, door middel van nieuwe teelttechnieken. Dat past in de langetermijnsamenwerking.'

In hoeverre draagt deze werkwijze bij aan de relatie met boeren?

'Er dienen zich veel nieuwe boeren bij ons aan. En ons doel is ook om te groeien, dus daarvoor zijn ook meer producten nodig. In de keten is steeds meer bekend over wat we doen en hoe we het doen, omdat we dat ook beter vertellen. Er zit heel veel moois in onze keten.

'Wij nemen onze verantwoordelijkheid en leggen het prijskaartje niet bij boeren en telers. In het verleden is dat in de sector wel anders geweest. De agrarische sector zit best klem door wet- en regelgeving en is vaak overgeleverd aan marktprijzen. Wij werken met 'Beter voor' naar een model toe met een zo kort mogelijke keten, verse producten voor consumenten en een gezond verdienmodel voor boeren.'

Is het voor een retailer niet lastig om verantwoordelijkheid te nemen voor verduurzaming. Je wilt immers ook klanten binden met lage prijzen.

'Natuurlijk heb je klanten die, al dan niet noodgedwongen, alleen met hun portemonnee kopen. Ook voor hen hebben we oog. Maar de bewustwording van klanten over duurzaamheid is nog steeds aan het groeien. Het is een lange reis voordat klanten bewust keuzes maken over wat ze kopen, maar ik heb daar wel geloof in. Het is echter ook een reis die nooit ophoudt. Ontwikkelingen gaan door en er zullen andere thema's komen waar we wat van gaan moeten vinden.'

AH ziet geen heil in Farmer Friendly, een concept dat door Farmers Defence Force is geïntroduceerd. Waarom niet?

'Wij willen een duurzaam model, waarin waarde wordt gecreëerd in de keten waarvoor wordt betaald. Farmer Friendly scheert alle boeren over één kam en is daarom in onze ogen een niet-werkbaar model. AH wil boeren belonen die het beter doen, ik geloof in een extensief model. Er zijn ook heel veel boeren en telers die daar hun best voor doen. Dat is overigens geen diskwalificatie van intensieve boeren, voor hen is er ook een grote markt. Alleen niet binnen 'Beter voor'.'

Maakt het model waarin langjarig wordt samengewerkt met boeren en telers hen niet erg afhankelijk van AH?

'Die afhankelijkheid is wederzijds. Wij bouwen iets op waarbij we hun producten nodig hebben. Binnen de klankbordgroepen is alle ruimte voor kritiek en discussie. De programma's zijn ook samen met deze groepen gemaakt. Voor bijvoorbeeld varkens hadden wij als suggestie een bepaald model in ons hoofd. De sector had een ander idee en dat is het uiteindelijk geworden. Bovendien zijn contracten voor onbepaalde tijd.

'Ik merk dat veel boeren ook juist graag willen meedenken over waar we mee bezig zijn. Om de week bezoek ik boeren, ik geef ze altijd mijn nummer. Als er wat is mogen ze me bellen. Ik geloof in een open gesprek met elkaar. De ziel van het programma is niet voor niks het beter doen met elkaar.'