Verduurzamen landbouw kost Duitsers miljarden

Tot die conclusie komt het - langverwachte - eindrapport van de Zukunftskommission Landwirtschaft (ZKL). Die door kanselier Merkel ingestelde ZKL-commissie heeft een eerder rapport van oud-minister Borchert uitgebreid van een ‘doorkijk’ naar 2034 voorzien. Daar waar Borchert vooral ging over landbouw, zuivel, veeteelt en voedsel, heeft de ZKL ook vooruit gekeken naar duurzaamheid, klimaat, biodiversiteit en dierenwelzijn. Verder heeft de ZKL de EU-beleidsplannen voor de Green Deal al ingecalculeerd.

Kenmerk van het rapport is dat ‘boer en burger’ en ‘stad en platteland’ volgens de ZKL niet langer alleen maar iets voor voedselproducenten of klanten is, maar dat de met voeding samenhangende keuzes een maatschappij-brede verantwoordelijkheid zijn geworden.

Klimaatbescherming

Met het oog op de toekomstige voedselvoorziening wordt door de ZKL nu al rekening gehouden met meer klimaatbescherming, soortenbescherming door samenwerking, minder veeteelt met meer dierenwelzijn, meer transparantie op de voedselmarkt en ‘verplichte participatie van de samenleving in de kosten’.

Wie de agri-modernisering uiteindelijk moet betalen, hangt ook af van hoe snel en hoe ingrijpend de bedrijfstak hun nieuwe nationale taak oppakt. Als alle huidige landbouw- en voedelsubsidies en belastingen ermee worden verrekend, blijft er uiteindelijk een tekort van anderhalf tot vier miljard over. Een gezonde samenleving heeft ook haar prijs, zo wordt beredeneerd. Hoe verder de agrarische omslag vordert, hoe lager de kosten zullen zijn, bijvoorbeeld door de gezondheidszorg te ontlasten door gezonder eten.

Kanselier Angela Merkel prees het werk van de commissie als 'baanbrekend'. Het is goed dat de rechtstreekse (GLB-)betalingen aan boeren worden omgezet van de 'strohalm van overleven' naar een economisch levensvatbaar model voor de landbouw, zo zei ze.