Podcast: Cees Veerman en Dirk de Lugt over verduurzaming landbouw

Veerman heeft een pamflet opgesteld voor het nieuwe kabinet samen met 29 bedrijven en organisaties waaronder Rabobank, Cosun, FrieslandCampina, Natuurmonumenten, boeren, wetenschappers, ontwerpers en bestuurders. Ze willen dat jaarlijks 1,5 tot 2 miljard euro wordt vrijgemaakt voor de landbouwtransitie. Een borgstellingsfonds moet boeren en tuinders financieel ondersteunen naar de omslag naar een meer duurzame landbouw.

Behalve geld willen de partijen een gebiedsgerichte langetermijnaanpak, een stikstoffonds voor doelgerichte maatregelen nabij Natura 2000-gebieden en een grondfonds om bedrijven te extensiveren. Daarnaast vragen zij om een systeem van 'true pricing' waarbij milieu- en gezondheidseffecten worden doorgerekend in consumptieartikelen.

Het verdienvermogen van boeren en tuinders moet worden verbeterd door beloning en heffing naar rato van de bijdrage voor geleverde milieuprestaties.

De denktank pleit voor een coördinerend minister van Ruimte, Landbouw en Natuur en een landschapscommissaris die belast is met de meerjarige uitvoering. 'Wat we nodig hebben, is een krachtige uitvoeringsorganisatie onder leiding van een landschapscommissaris. Op deze manier haal je de gebiedsgerichte processen uit de kortetermijnpolitiek. Het gaat immers op trajecten van twintig tot dertig jaar', zegt Veerman.

Weg van kortetermijnpolitiek

'Doet het kabinet dit niet, dan is de kans op terugval in kortetermijndenken en handelen te groot. De belangen van het buitengebied zijn te groot om speelbal te blijven van kortetermijnpolitiek.' De afgelopen jaren is ruimtelijke ordening gedelegeerd naar provinciebesturen. Als het aan het consortium ligt, neemt de landelijke overheid weer de regie over de ruimte.

Medeopsteller Dirk de Lugt van Cosun en BO Akkerbouw: 'Het ruimtelijkeordeningsbeleid is nu verbrokkeld en te veel afhankelijk van de willekeur van provinciebesturen. Een landelijke regie is nodig op ruimte, een langetermijnbeleid en een stevige uitvoeringsorganisatie.'

Volgens Veerman en De Lugt zien boeren veel nieuwe regelgeving uit Europa en Den Haag op zich afkomen. Om deze regelgeving te vertalen naar concrete toepasbare bedrijfsvoering, hebben agrarisch ondernemers onafhankelijk bedrijfsadvies op maat nodig.

Veerman: 'De voorlichters anno nu hebben een verkooptarget. Veel boeren willen wel mee vooruit, maar weten vaak niet goed hoe. Ze hebben onafhankelijk onderzoek en advies nodig. Transitie gaat om een andere mindset. Met alleen wetten maken en regels kom je er niet. Dat beleid moet worden vertaald naar de bedrijven zelf. Naast middelen en beloning is objectief boerenadvies cruciaal.'